Czasem zakup wyjątkowego dzieła sztuki, stworzonego przez czołowego artystę może wydawać się niemożliwe. Sztuka charakteryzuje się tym, że obraz powstaje w jednym egzemplarzu, a chętnych na jego zakup jest wielu. Wciąż jednak istnieje sposób na budowanie wartościowej kolekcji pożądanych artystów – mowa o giclée, czyli wysokiej jakości wydrukach.
Wielu ludzi zainteresowanych zakupem sztuki nie zdaje sobie sprawy z faktu, jak wielu artystów, tworzących w tradycyjnych technikach malarskich, oferuje swoje dzieła również w innych formach. Po wysokiej jakości druk cyfrowy sięgał już chociażby Rafał Olbiński czy Jarosław Jaśnikowski. Ceny obrazów olejnych obu tych artystów osiągają zawrotne ceny, a ich dostępność jest mocno ograniczona. Jednocześnie wydruki giclée, mimo iż są ściśle limitowane, pozostają w zasięgu ręki.
Czym właściwie jest giclée?
Każda technika graficzna charakteryzuje się określonym nakładem. W przypadku obrazów olejnych, dzieło powstaje najczęściej w jednym egzemplarzu. Giclée to wysokiej jakości reprodukcje artystyczne (rozdzielczość 1200-2400 dpi), wykonane z użyciem najwyższej jakości tuszów pigmentowych i specjalistycznych podłoży archiwalnych. Wykonywane są one najczęściej w określonym, ściśle limitowanym nakładzie 5-10 egzemplarzy. Każdy egzemplarz jest sygnowany przez artystę, oznaczony numerem, który znajdziemy również w załączonym do dzieła certyfikacie.
W niektórych przypadkach giclée posiadają podmalunki wykonane przez artystę np. Jarosław Jaśnikowski dodaje do każdego egzemplarza giclée jakiś element, którego nie posiada żaden inny. To sprawia, że jest ono jeszcze bardziej unikalne.
Jednak wartość kolekcjonerska to nie tylko określony nakład i sygnatura artysty. Druk wykonywany jest na podłożu archiwalnym (ang. archival paper – papiery o wysokiej trwałości, nieulegające starzeniu podczas długiego przechowywania). Zapewnia to wyjątkowe odwzorowanie barw i ich trwałość (co najmniej 200 lat). Najwyższym uznaniem cieszą się profesjonalne papiery bawełniane o wysokiej gramaturze czy papiery bezkwasowe. Naturalne pH gwarantuje odporność na proces „starzenia się”, co jest ważnym elementem w kolekcjonowaniu i inwestowaniu w dzieła sztuki.
Wydruki giclée cieszą się uznaniem na całym świecie. Są powszechnie sprzedawane na rynku sztuki, w galeriach i domach aukcyjnych. Są także używane przez muzea jako rozwiązanie pozwalające chronić oryginalne dzieło przed działaniem czynników zewnętrznych.
Tradycje reprodukcji
Warto dodać, że reprodukowanie dzieł sztuki nie jest tworem XXI wieku. Istnieje długa historia technik graficznych, które umożliwiają powielanie oryginalnego dzieła, jak na przykład litografia czy techniki metalowe.
Wśród wybitnych, uznanych artystów, którzy posługiwali się takimi technikami, wymienić można chociażby Pabla Picasso, Marca Chagalla (ostatnio Muzeum Narodowe w Warszawie zakupiło do swojej kolekcji 14 rysunków tego artysty), Leona Wyczółkowskiego czy Stanisława Wyspiańskiego.
W domu aukcyjnym Christie’s sprzedano portret Femme dans un fauteuil (Kobieta w fotelu) Pabla Picassa z 1941 roku za 29,5 mln USD. Odbitka litograficzna tego samego portretu, Tête de jeune fille (Głowa dziewczyny), wykonana również przez Picassa, sprzedana została za 20,9 tys. USD. Nie brakuje przykładów z polskiego rynku sztuki – obrazy olejne Jarosława Jaśnikowskiego osiągają pułap 100 tys. złotych. Giclée tego samego artysty, w nakładzie 7 egzemplarzy, dostępne są w sprzedaży za ok. 10 tys. złotych.
Międzynarodowe Triennale i Biennale grafiki skupiają wokół siebie najwybitniejszych twórców, którzy udoskonalają i odkrywają nowe możliwości technik drukarskich. Polska może pochwalić się Międzynarodowym Triennale Grafiki w Krakowie (od 1960) oraz wieloma znaczącymi imprezami towarzyszącymi. Tomasz Winiarski otrzymał najwyższe wyróżnienie Grand Prix w 11 edycji TGP w ubiegłym 2021 roku.
Druki artystyczne wyraźnie pokazują, że kolekcjonerzy nie musza wydawać majątku swojego życia na pojedyncze obrazy autorstwa uznanego artysty. Wysokiej jakości reprodukcje oferują możliwość obcowania z obrazem, który do tej pory był nieosiągalny, niemożliwy do zdobycia. Pozwala to także większej liczbie osób uczestniczyć w rynku sztuki w charakterze zarówno inwestorów, jak i wielbicieli i kolekcjonerów.
Ekspert rynku dzieł sztuki, doświadczona art advisor, a przy tym artystka i konserwatorka dzieł sztuki. Kwalifikacje zdobywała na kluczowych stanowiskach w domach aukcyjnych. Członkini ZPAP, SAMP oraz międzynarodowego stowarzyszenia antykwariuszy CINOA. Wyróżniona stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP.
Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (wyróżnienie rektorskie), Akademii Sztuk Pięknych i Architektury w Kijowie.
