Jak wybrać zegarek?

Oferta zegarków dostępnych na rynku jest dość rozbudowana, począwszy od nowoczesnych, elektronicznych, bogatych w liczne funkcje zegarków, skończywszy na klasycznych, mechanicznych, i jak to mówią miłośnicy sztuki zegarmistrzowskiej – z duszą. Jak wybrać zegarek i czym się przy tym kierować?

Kupując zegarek – czy to dla siebie, czy na prezent – powinniśmy przede wszystkim odpowiedzieć sobie na kilka podstawowych pytań: kto będzie korzystał z zegarka? W jaki sposób i w jakich okolicznościach? Czy będzie to jedyny zegarek, czy może jeden z wielu, stosowanych zamiennie?

Podstawowymi typami zegarków ze względu na przeznaczenie są: codzienne (najbardziej uniwersalne), eleganckie (biznesowe, do garnituru) oraz specjalistyczne (sportowe, do nurkowania itp.). Często można się spotkać również z zegarkami, które łączą w sobie cechy tych podstawowych typów.

Rodzaj mechanizmu

Na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań, jeżeli chodzi o serce zegarka, czyli to, co go napędza. Sam termin „zegarek mechaniczny” odnosi się wyłącznie do zegarków, które posiadają mechanizm, a więc nie są zasilane przez baterię, a poprzez nakręcenie lub automatycznie. Te ostatnie nakręcają się same poprzez naturalny ruch ręki. Energia zostaje przechwycona i zmagazynowana w mechanizmie poprzez wahnik. Tego typu zegarek użytkowany przez osobę aktywną będzie pracował w zasadzie nieustannie, bez konieczności nakręcania.

Zegarki mechaniczne wyróżniają się najwyższym poziomem złożoności i kunsztu zegarmistrzowskiego. Cieszą się także największym prestiżem. Jeżeli szukamy zegarka eleganckiego, biznesowego, z wyższej półki, powinniśmy w pierwszej kolejności przyjrzeć się właśnie zegarkom mechanicznym.

Zegarki kwarcowe to rozwiązanie zdecydowanie bardziej powszechne, tańsze i mniej prestiżowe, choć niepozbawione plusów – są dokładniejsze niż większość zegarków mechanicznych (zwłaszcza tych z nieco niższej półki). Często mają też modne ostatnio funkcje smart, takie jak krokomierz czy monitorowanie tętna. Tego typu czasomierze zdecydowanie częściej znajdą swoich odbiorców wśród osób młodszych, mniej majętnych, za to prowadzących bardzo aktywny tryb życia.

Dlaczego zegarek mechaniczny?

Wśród cech, które bezsprzecznie świadczą o wyższości zegarków mechanicznych, wymienić należy długowieczność, piękno, znacznie większą wartość (również przy odsprzedaży), a także tak prozaiczną właściwość jak brak konieczności używania baterii. Wysokiej jakości zegarki mechaniczne, prawidłowo konserwowane, będą bezproblemowo działać przez dekady, a być może i przez wieki.

Mechaniczne zegarki to również miniaturowe dzieła sztuki. Większość z nich ma przeszklony dekiel, który umożliwia zajrzenie do mechanizmu i zobaczenie na własne oczy magii, która napędza czasomierz. Emanacją tej magii jest również ruch sekundowej wskazówki, która w zegarkach mechanicznych nie porusza się skokami, ale w sposób całkowicie płynny. Nie bez powodu to właśnie te piękne, stare zegarki stanowią pamiątki rodzinne przekazywane z pokolenia na pokolenie, nawet gdy już nie są w pełni sprawne.

Precyzja zegarka mechanicznego

Na całym świecie istnieją firmy i manufaktury zajmujące się wytwarzaniem zegarków, w których wnętrzach kryją się mechanizmy produkcji szwajcarskiej bądź japońskiej – to właśnie one cieszą się największym uznaniem ze względu na precyzję i jakość wykonania. Mechanizmy firm takich jak Sellita, ETA, Cortébert czy Gallet & Co., stanowią swego rodzaju gwarancję najwyższej jakości i precyzji.

Mówiąc o precyzji w kontekście zegarków mechanicznych, wyróżnić możemy kilka klas:

Mechanizm standardowy

Zapewnia precyzję chodu w zakresie ok. 20–40 sekund na dobę (minuta różnicy w ciągu 1,5–3 dni). Choć to całkiem zadowalający wynik, jest to standard najniższy, stosowany w zegarkach mechanicznych z niższej półki. Wymaga drobnej korekty raz na kilka dni, w zależności od potrzeb użytkownika.

Elabore

Zwany także Premium, to standard oferujący precyzję chodu na poziomie ok. 8–16 sekund na dobę (minuta różnicy w ciągu 3–7 dni). Tego typu mechanizmy można spotkać w zegarkach mechanicznych ze średniej półki i jest to standard, który powinien satysfakcjonować nawet najbardziej zabieganego gentlemana.

Top i Chronometer

Gdyby jednak to nadal było za mało, istnieją jeszcze mechanizmy o precyzji Top, wynoszącej ok. 5–12 sekund na dobę (minuta różnicy w ciągu 5–12 dni), oraz Chronometer – ok. 3–6 sekund na dobę (minuta różnicy w ciągu 10–20 dni).

Zegarki w tym ostatnim standardzie mają certyfikat świadczący o tym, że rzeczywiście mamy do czynienia z superprecyzyjnym mechanizmem. Najbardziej uznanym na świecie certyfikatem jest COSC (Contrôle Officiel Suisse des Chronomètres), wydawany w Szwajcarii. W Polsce funkcjonuje potwierdzany urzędowo certyfikat WPZ (Wysoce Precyzyjny Zegarek), wydawany przez firmę POLPORA na podstawie wyników 13-dniowego badania.

Komplikacje

W świecie zegarków komplikacją nazywamy wszelkie elementy niestandardowe, które dodają jakieś funkcje. Mechaniczny zegarek bez komplikacji to zegarek z dwoma lub trzema centralnie umieszczonymi wskazówkami.

Wśród najczęściej występujących komplikacji wymienić można datownik czy mały sekundnik. Komplikacjami szczególnie poszukiwanymi i cenionymi są np.: podwójny datownik typu Big Date, wskaźnik rezerwy chodu (np. POLPORA Aqua Vigor), Jumping Hour (skacząca godzina, np. POLPORA Kościuszko II) czy komplikacja pokazująca czas 24-godzinny lub drugą strefę czasową (np. POLPORA Globtroter) – komplikacja ta występuje pod nazwą GMT.

Design/pomysł

Jeżeli traktujemy zegarek jako coś więcej niż przedmiot codziennego użytku, to z pewnością nie bez znaczenia będzie jego wygląd czy wręcz koncepcja – zamysł projektanta. Na rynku natrafić możemy na popularne, seryjnie produkowane modele, które od strony koncepcyjnej mają niewiele do zaoferowania. Jeżeli szukamy czegoś wyjątkowego i szczególnego, powinniśmy przyjrzeć się także zegarkom produkowanym przez małe manufaktury, często w bardzo limitowanych nakładach.

Tego typu zegarki nierzadko stanowią szczególny przedmiot pożądania kolekcjonerów, a spójna, całościowa koncepcja tych urządzeń obejmuje nie tylko nietuzinkowy wzór czy zdobienia, lecz w zasadzie każdy aspekt zegarka. Koncepcja uzasadnia użycie konkretnego materiału, koloru, faktury czy kształtu każdego pojedynczego elementu. Taki zegarek opowiada historię (np. POLPORA Kościuszko II, POLPORA Zawisza Czarny). Tego typu urządzenia to zdecydowanie najwyższa półka.

Użyte materiały

Nie mniej istotnym czynnikiem, z punktu widzenia jakości, są materiały użyte do produkcji zegarka. Koperta może być wykonana z różnego rodzaju tworzyw sztucznych, stali nierdzewnej, tytanu czy metali szlachetnych. Do najbardziej ekskluzywnych wykończeń zalicza się oczywiście koperty wykonane ze złota. W obrębie samego wykończenia użyte mogą być także diamenty lub inne kamienie szlachetne – np. na wskazówkach czy indeksach godzinowych.

Do produkcji zegarków używa się przeważnie trzech rodzajów szkła: hesalitowego, mineralnego oraz szafirowego. Najwyższą półką są te ostatnie, które charakteryzują się największą twardością i odpornością na zarysowania czy zmatowienia. W obrębie samych szkieł szafirowych również wyróżnić można szereg rozwiązań, które mają wpływ zarówno na cenę, jak i na prestiż zegarka: najtańsze i najbardziej powszechne są szkła płaskie. Wszelkie zaokrąglenia czy nietypowe kształty podnoszą cenę i walory estetyczne zegarka.

Duże znaczenie ma też materiał użyty do produkcji paska lub bransolety oraz zapięcia. Cały ten element, poza walorami estetycznymi, ma również ogromny wpływ na komfort i higienę użytkowania, trwałość, a nawet bezpieczeństwo – solidne zapięcie motylkowe może zapobiec zsunięciu się zegarka z ręki czy nawet utrudnić jego kradzież.

Podsumowanie

Wybór zegarka nie jest aż tak trudny, jak mogłoby się wydawać. Jeżeli wiadomo, kto ma z niego korzystać, w jaki sposób ma być użytkowany i w jakim celu zostanie nabyty, oczywiste jest, na której półce należy się rozglądać. Jeśli szukamy zegarka codziennego, którego funkcją ma być jedynie wskazywanie czasu, a przy tym nie zależy nam na estetyce czy zegarmistrzowskim majstersztyku, może to być prosty i praktyczny smartwatch.

Jeżeli jednak od zegarka wymagamy czegoś więcej, jeśli interesuje nas elegancja i prestiż lub kierujemy się aspektem kolekcjonerskim, niewątpliwie powinniśmy od razu pominąć całą kategorię zegarków kwarcowych i skupić się na czasomierzach mechanicznych, wśród których najbardziej interesujące będą zapewne te z mechanizmami produkcji szwajcarskiej bądź japońskiej.