4000 metrów – z takiej głębokości górnicy w Mponeng wydobywają złoto. Położona niedaleko Johannesburga kopalnia Mponeng to najgłębsza kopalnia na świecie. Trudy, z jakimi mierzyć się muszą tamtejsi górnicy to ważny wkład w dyskusję o tym, jak wyglądają perspektywy dla wydobycia złota w przyszłości.
Jak głęboko można kopać?
Mponeng to kopalnia złota należąca do Harmony Gold (wcześniej AngloGold Ashanti). Uważana jest za najgłębszą kopalnię na świecie. W najgłębszych miejscach liczy sobie 4 km (4000 metrów) poniżej poziomu gruntu. Złoża złota w Mponeng sięgają głębiej, więc zapewne w przyszłości kopalnia będzie się jeszcze pogłębiać. Warto jednak przytoczyć kilka faktów.
Podróż z powierzchni na dno trwa ponad godzinę – wraz z eksploatacją niższych pokładów, czas ten będzie się wydłużał, zwiększając koszt wydobycia. Temperatura, która panuje na dnie kopalni wynosi 66 stopni Celsjusza. Aby mogli tam pracować górnicy, zainstalowano specjalny, wysokowydajny system klimatyzacji oparty o lód szlamowy. Dzięki niemu udaje się temperaturę obniżyć do 30 stopni Celsjusza, co jednak i tak stanowi duże wyzwanie dla pracujących tam ludzi.
Aby zabezpieczyć szyby takiej kopalni, stosuje się specjalną mieszankę elastycznego betonu natryskowego wzmocnionego włóknem stalowym i siatką diamentową. Ściany te chronią tunele przed ewentualnymi tąpnięciami, ale działają także jako dodatkowa izolacja termiczna.
W 2021 roku z kopalni Mponeng wydobyto 5 446 kg złota, przetwarzając 683 000 ton skał, co daje 7,97 grama złota na tonę. Do przetworzenia tony urobku zużywana jest 1 GWh energii elektrycznej. Koszt wydobycia uncji złota (AISC) dla kopalni Mponeng wynosi 1 333 USD.
Perspektywy dla wydobycia złota
Światowa Rada Złota szacuje, że przy obecnym tempie wydobycia, złoto skończy się ok. 2050 roku. Chodzi oczywiście o złoto, które jest dla nas dostępne, a więc w większości mowa o złocie znajdującym się w złożach, które obecnie już teraz są eksploatowane. Od lat nie znaleziono nowych, dużych złóż.
Zwolennicy teorii o rozwoju technologicznym mówią o tym, że przyszłość wydobycia złota to morza i oceany – wszak tam wpadają rzeki, które niosą w swoich wodach drobinki złota. Zbadane stężenia złota w morzach i ocenach pozwalają jednak oszacować ten zasób na ok. 15 tys. ton. 15 tys. ton (ok. 4,3-krotność obecnego, rocznego wydobycia) we wszystkich morzach i oceanach świata. Można wyobrazić sobie scenariusz, w którym filtrujemy wodę ze wszystkich mórz i oceanów świata, aby uzyskać 15 tys. ton kruszcu. Pytania są dwa: jak długo to potrwa i ile będzie kosztować?
