Najsłynniejsze diamenty na świecie

Diamenty hipnotyzują swoim pięknem i zdumiewają rzadkością. Lecz nawet wśród nich znaleźć można diamenty absolutnie wyjątkowe, wręcz legendarne. Oto najsłynniejsze diamenty na świecie.

1. Cullinan

Cullinan to największy i najczystszy ze znanych historycznych diamentów. Znaleziony został 26 stycznia 1905 roku, w kopalni Premier Mine pod Pretorią. Jego pierwotna masa wynosiła 3106 karatów (621,2 g), a jego wymiary wynosiły 10x6x6 cm. Nazwę Cullinan nadano mu od nazwiska Thomasa Cullinana, dyrektora spółki, do której należała kopalnia.

Rząd Transwalu zakupił diament za równowartość 150 tys. funtów szterlingów, a w 1907 r. podarował go królowi Edwardowi VII, z okazji jego 66. urodzin. Jego obróbką zajął się amsterdamski zakład szlifierski braci Asscher. W efekcie uzyskano 9 dużych kamieni i 96 mniejszych. Pracę tę wykonało trzech szlifierzy, w czasie ośmiu miesięcy. Z oryginalnej masy zachowano mniej więcej jedną trzecią – łączna masa wszystkich kamieni to 1063,65 karata.

Z uzyskanych brylantów dwa największe – Cullinan I (530,2 ct) i Cullinan II (317,4 ct) – trafiły do skarbca koronnego w Tower w Londynie, gdzie zostały oprawione w brytyjskie insygnia królewskie. 102 ze 105 kamieni otrzymali bracia Asscher w ramach zapłaty.

2. Diament Tiffany

Tiffany to jeden z największych żółtych diamentów, jakie kiedykolwiek odkryto. Jego masa w karatach pierwotnie wynosiła 287,42 ct (57,484 g), a po nadaniu mu ostatecznego szlifu poduszki, wyniosła 128,54 ct. Diament znaleziony został w 1878 roku w kopalni Kimberley w Afryce Południowej.

Po zakupieniu go przez firmę Tiffany & Co., stał się ozdobą flagowego sklepu mieszczącego się na Manhattanie. Do dziś nosiły go zaledwie cztery kobiety: w 1957 roku żona amerykańskiego dyplomaty Edwina Sheldona Whitehouse’a na baly Tiffany w Newport, w 1961 roku Audrey Hepburn na zdjęciach do filmu „Śniadanie u Tiffany’ego” i w 2019 roku Lady Gaga na 91. Ceremonii rozdania Oscarów. Ostatnią z kobiet, która założyła naszyjnik z diamentem Tiffany, to Gal Gadot, która wcieliła się w postać Linnet Ridgeway-Doyle w filmie „Śmierć na Nilu”.

3. Koh-I-Noor

Nie jest znane dokładne miejsce znalezienia tego pięknego, ważącego 108,9 karatów klejnotu. Jednak pierwsze wzmianki, które mogłyby sugerować, że chodzi o Koh-I-Noor, pochodzą z XIV wieku. Wtedy to brylant znajdować się miał w rękach radży Malwy. Przez wieki zmieniał on wielokrotnie właścicieli, przebywając drogę z Indii do Londynu, gdzie ostatecznie trafił do korony królewskiej.

Wiadomo także, że w międzyczasie zmienił on nieco swój kształt i masę. Pierwotnie mógł ważyć nawet 181,1 ct, jednak w 1852 roku został on przeszlifowany przez niejakiego Voorsangera z firmy jubilerskiej Coster. Ostatecznie przyjął formę owalnego, płaskiego brylantu o masie 108,9 ct.

4. Orłow

Diament Orłow uchodzi za jeden z najpiękniejszych diamentów świata. Jego masa to 189,62 ct. i jest oszlifowany w szlif rozetowy. Według legendy, w XVIII wieku został on zrabowany przez francuskiego żołnierza z hinduskiej świątyni Mysore, gdzie był on wprawiony w oko posągu Brahmy. Następnie trafił do Amsterdamu, a ostatecznie do Rosji.

Nazwa diamentu pochodzi od nazwiska księcia Grigorija Orłowa, który pomógł cesarzowej Katarzynie Wielkiej zakup kamienia w sekrecie, aby ukryć wydatki w czasie toczenia kosztownej wojny z Turcją. W 1773 roku na oczach całego dworu książę wręczył Katarzynie diament jako prezent urodzinowy. Dziś zdobi on berło carów rosyjskich, które przechowywane jest na Kremlu.

5. Diament florencki

Oryginalnego diamentu florenckiego nie możemy dziś niestety nigdzie zobaczyć z uwagi na fakt, że zaginął on przed laty. Jasnożółty, z delikatnymi, zielonymi akcentami, oszlifowany został w skomplikowany, dziewięciostornny szlif, zaś jego masa wynosiła 127,27 ct (27,454 g). Jego inne nazwy to diament toskański, austriacki lub diament Dufner.

Nie do końca jasne jest także jego pochodzenie – pojawia się w historii jako diament, który posiadał Karol Śmiały, książę Burgundii. Przez lata wędrował z rąk do rąk, odwiedzając skarbce Fuggerów czy Medyceuszy. W XVII w. trafił w ręce Habsburgów, gdzie oprawiony został w klejnoty koronne. Zaginął po I wojnie światowej, podobno wywieziony do Ameryki Południowej, wraz z innymi klejnotami koronnymi. Mówi się, że mógł zostać przeszlifowany i sprzedany do Stanów Zjednoczonych.

6. Diament jubileuszowy

Znaleziony w południowoafrykańskiej kopalni Jagersfontein w 1895 roku diament, w postaci surowej ważył 650,80 ct (130,16 g). Zakupiło go konsorcjum kupców z Londynu, a następnie trafił on do Amsterdamu, gdzie został oszlifowany i przybrał swój ostateczny kształt i masę 245 ct. Był to 60., jubileuszowy rok panowania królowej Wiktorii. Temu wydarzeniu zawdzięcza on także swoją nazwę.

7. Diament cesarzowej Eugenii

Diament cesarzowej Eugenii to owalny, żółty kamień o masie 51 karatów. Nazwany został na część francuskiej cesarzowej Eugenii de Montijo, która była jego właścicielem pod koniec XIX wieku. Według źródeł, kamień znaleziony został w Brazylii, w prowincji Minas Grais w 1760 roku. Ważył wówczas ok. 100 karatów. Następnie przez Lizbonę trafił do Holandii, gdzie został oszlifowany.

Przez pewien czas cesarzowa Rosji Katarzyna II Wielka nosiła go w zapince do włosów. Później przekazała go swojemu kochankowi Grigorijowi Aleksandrowiczowi Potiomkinowi, któremu udało się zdobyć i zaanektować Krym z rąk Imperium Osmańskiego. Stąd przez pewien czas znany był jako diament Potiomkina. Po jego śmierci przekazany został hrabinie Aleksandrze Branickiej, a następnie księżniczce Jekaterinie Pawłownej Bagration, która odsprzedała go Napoleonowi III. I tak, ostatecznie, znalazł się w rękach cesarzowej Eugenii.

Aktualnie diament cesarzowej Eugenii znajduje się w rękach prywatnego kolekcjonera.

8. Gwiazda Este

Ważący 26,16 karatów żółty diament znany jako Gwiazda Este, odkryty został w Indiach. Od XIII do XVIII wieku był on własnością rodziny Este, która rządziła prowincją Modena we Włoszech. Późniejsze losy kamienia nie są jednak znane.

9. Nassak

Pochodzenie diamentu Nassak nie jest do końca znane, choć szacuje się, że mógł zostać wydobyty w Indiach w XV wieku. Jego pierwotna masa wynosiła 89 ct. Przez wiele lat znajdował się on w świątyni Trimbakeshwar Shiva niedaleko Nassak. W XIX wieku w trakcie jednej z wojen, jakie Brytyjczycy toczyli z imperium Maratha, diament zniknął ze świątyni i odnalazł się jakiś czas później, w rękach Baji Rao, ostatniego niezależnego księcia Peshwa, który przekazał kamień angielskiego pułkownikowi, J. Briggsowi.

Diament trafił do Anglii, a po pewnym czasie został przeszlifowany do obecnego kształtu i masy 43,38 ct (8,676 g). W 1927 r. trafił do Stanów Zjednoczonych, gdzie kilkukrotnie zmieniał właściciela. Obecnie znajduje się w prywatnym muzeum w Libanie, jednak od czasu do czasu pojawiają się apele o zwrócenie go indyjskiej świątyni.

10. The Hope

Pochodzący z Golkondy w Indiach Hope uchodzi za największy, barwny diament. Został zakupiony w kopalni Kollur i przywieziony w XVII w. do Francji, gdzie zakupił go król Francji Ludwik XIV. Wówczas masa kamienia wynosiła 112 karatów. Z czasem został przeszlifowany, a jego masa wyniosła 67 karatów.

W czasie rewolucji francuskiej, w 1792 roku diament został skradziony w czasie plądrowania zbiorów królewskich. Pojawił się w Londynie w roku 1830, gdzie został kupiony przez bankiera Henry’ego Philipa Hope’a, który nazwał go swoim nazwiskiem.

Później diament wielokrotnie przechodził z rąk do rąk, a nieszczęśliwe losy kolejnych właścicieli sprawiły, że zaczęto przypisywać mu moc przynoszenia nieszczęścia. Ostatnim nabywcą został amerykański jubiler Harry Winston, który podarował go waszyngtońskiej Smithsonian Institution. Kamień po ponownym oszlifowaniu waży 45,52 ct i jest oprawiony w wisior.

Diament Hope stał się inspiracją dla Jamesa Camerona, który umieścił w swoim filmie „Titanic” niebieski diament Serce oceanu.

11. Wielki Mougul

Wielki Mogul został prawdopodobnie ok. 1650 roku, w pobliżu kopalni Kollur w regionie Golconda w południowych Indiach. Masza nieoszlifowanego kamienia wynosiła 787 ct (157,4 g). Oszlifowaniem kamienia zająć się miało weneckie lapidarium Ortensio Borgio, który postanowił nie ciąć kamienia na mniejsze, ale szlifować go tak długo, aż wszelkie inkluzje znikną. Ku przerażeniu właściciela kamienia, cesarza Szacha Jehana, kamień stracił cześć swojej masy, a inkluzje nadal były widoczne. Ostatecznie, po oszlifowaniu, kamień przybrał kształt półkuli o masie 280 karatów. Obecnie, podobnie jak diament Orłowa, stanowi on ozdobę rosyjskich insygniów carskich i znajduje się na Kremlu.

12. Regent

Regent uchodzi za diament o najdoskonalszym szlifie. Kamień o masie 410 karatów znaleziony został ok. 1700 roku w Partial, w jednej z kopalni należących do Kompanii Wschodnioindyjskiej. Znalazł go niewolnik, który przemycił kamień w ranie zrobione w nodze, a następnie ofiarował go marynarzowi w zamian za pomoc w ucieczce. Marynarz sprzedał diament za niezbyt wysoką kwotę, a pieniądze roztrwonił, po czym się powiesił z rozpaczy.

W kolejnych latach Regent wędrował po świecie. W Londynie został przeszlifowany do masy 140,5 karata i w 1717 roku sprzedany został ówczesnemu regentowi Francji, sięciu orleańskiemu, za ponad 3 mln franków. Trafił do korony królewskiej Ludwika XV. Po rewolucji francuskiej, został skradziony wraz z innymi klejnotami, jednak w 1793 roku został odnaleziony i wkrótce trafił do Luwru, gdzie znajduje się do dnia dzisiejszego.

13. Szach

Szach to kolejny w tym zestawieniu diament, pochodzący z Golconda w Indiach Południowych. Znaleziony został prawdopodobnie ok. 1450 roku. Pierwotnie ważył on 96 karatów, jednak po obróbce jego ostateczna waga wyniosła 88,7 ct (18 g). Charakterystyczną cechą diamentu jest kształt wydłużonego ośmiościanu, często opisywany jako kształt trumny lub lasque, będący typowym szlifem dla diamentów indyjskich. Wokół kamienia wycięto rowek przeznaczony do obwiązywania go nicią, by móc nosić go na szyi. Jednak najbardziej niezwykłą cechą, zupełnie niespotykaną w diamentach jest to, że na jego ścianach wyryto imiona trzech władców, którzy go posiadali: Nizām Shāh, Jahān Shāh oraz Fath 'Alī Shāh.

Choć pod wieloma względami Szach odbiega od kanonu diamentów idealnych (nietypowy szlif, barwa lekko wpadająca w żółć), znajdujące się na nim napisy czynią go unikalnym i pokazują jego bogatą historię. Aktualnie znajduje się na Kremlu, gdzie jest eksponowany jako jeden z siedmiu słynnych klejnotów.

14. Pasza Egiptu

Diament swą nazwę zawdzięcza Ismailowi Paszy (1789-1848), wicekrólowi Egiptu pod panowaniem osmańskim. Kupił on ten 40-karatowy klejnot za 28 tys. funtów, i w krótce stał się on czołową ozdobą egipskiego skarbca z uwagi na doskonały kolor i jakość.

W 1879 r. Pasza został obalony i wygnany. Opuścił Egipt, zabierając ze sobą ogromną ilość kosztowności, wśród których znajdował się diament. Kamień został sprzedany, a w 1933 roku londyńska firma TM Sutton zaoferowała go Cartierowi. Aktualnie kamień znajduje się w prywatnej kolekcji.

15. Sancy

Z diamentem Sancy wiąże się bardzo ciekawa historia. Ten 55-karatowy, pochodzący z Indii diament, do Europy trafił w XV wieku. Książę Burgundii Karol Zuchwały nie rozstawał się z nim ani na chwilę wierząc, że kamień uchroni go przed chorobami i ranami na polu bitwy. Zginał w bitwie pod Nancy. Jego ciało zostało obrabowane przez żołnierza, który znaleziony kamień sprzedał za niewielką kwotę.

Następnie kamień przechodził z rąk do rąk. Należał do króla Portugalii, do barona Sancy (stąd nazwa), a wreszcie trafił do angielskiego króla Jakuba I. Jego następca uciekając do Francji zabrał diament ze sobą, a popadłszy w kłopoty finansowe, sprzedał go kardynałowi Mazarin. Wkrótce w posiadanie kamienia wszedł Ludwik XVI. W czasie rewolucji francuskiej diament został zrabowany, później odnalazł się w skarbcu hiszpańskim, ostatecznie trafiając do Luwru.

16. Gwiazda południa

Znaleziony w 1853 r. w Brazylii diament wycięty został w kształt poduszki o wadze 128,48 karatów (25,696 g). Przeszedł on przez wielu właścicieli, aż znalazł się w rękach francuskiego jubilera, firmy Cartier. Ciekawą właściwością Gwiazdy południa jest fakt, że choć światło odbite przez diament jest białe, to załamane światło ma odcień różu. Przez to jest on zaklasyfikowany jako diament fantazyjny typu IIa, z jasnoróżowo-brązową gradacją kolorów i czystością VS2.

17. Pigot

Pochodzący z Indii Pigot został znaleziony prawdopodobnie w XVIII wieku i wkrótce potem został przewieziony do Anglii, gdzie pozostał przez niemal pół wieku, przechodząc z rąk do rąk. W latach dwudziestych XIX wieku trafił w ręce władcy Egiptu, a następnie… zaginął.

Nazwa diamentu pochodzi od nazwiska George’a Pigot, który w czasie, gdy kamień został znaleziony, pełnił funkcję gubernatora Madrasu w stolicy indyjskiego stanu Tamil Nadu. Diament prawdopodobnie został wydobyty w Golkonda. Pigot przywiózł go do Londynu w czerwcu 1764 r. i wtedy to został on oszlifowany do kształtu owalu o masie 47,38 ct (9,476 g). Był to w tym czasie największy diament w Anglii.

18. Gwiazda polarna

Gwiazda Polarna to 41,28-karatowy diament o szlifie poduszki, pochodzący z Indii, z regionu Golkonda. Jego dolny pawilon ułożony jest w ośmioramienną gwiazdę, stąd jego nazwa. Jest to rzadki diament typu IIa, co oznacza, że nie zawiera azotu ani boru. Kolor D lub E (bezbarwny) ze śladami różu i niebieską fluorescencją.

Pierwsze wzmianki o kamieniu pochodzą z ok. 1806 roku, kiedy był on własnością Josepha Bonaparte, najstarszego brata Napoleona. W XIX wieku zakupiony został przez rodzinę Jusupowów, którzy po rewolucji październikowej musieli opuścić Rosję. W 1924 r. diament został sprzedany Cartierowi, który z kolei sprzedał go w 1928 roku Lady Deterring, żonie magnata naftowego Sir Henry’ego Deterringa, założyciela Royal Dutsch Shell.

20 listopada 1980 dom aukcyjny Christie’s w Genevie zorganizował aukcję, na której sprzedano kamień, zgodnie z instrukcjami zawartymi w testamencie właścicielki. Diament kupił handlarz ze Sri Lanki za 8 milionów franków szwajcarskich.

19. Drezdeński zielony diament

Zielony diament drezdeński to 41-karatowy, naturalnie zielony diament, najprawdopodobniej pochodzący z kopalni Kollur w Indiach. Jest to rzadki typ IIa o czystości VS1. Wyjątkowy jabłkowo-zielony kolor jest wynikiem naturalnej ekspozycji na promieniowanie radioaktywne.

Nazwa kamienia pochodzi od stolicy Saksonii, gdzie był eksponowany przez większość ostatnich dwóch stuleci. Po II wojnie światowej został przeniesiony do Moskwy na dziesięć lat, po czym wrócił do Drezna.

Kamień ma też swój polski ślad – w 1722 roku kupił go król polski August III Sas od kupca holenderskiego w Lipsku. Diament został wkomponowany w niezwykle cenny ornament na kapelusz, otoczony dwoma dużymi oraz 411 średnimi i małymi diamentami.

20. Gwiazda Afryki Południowej

W 1869 roku południowoafrykański pasterz znalazł ten 47,69-karatowy kamień na brzegu rzeki Orange River. W postaci surowej ważył on 83,5 karata (16,70 g). Wkrótce na tym terenie zaczęło pojawiać się coraz więcej poszukiwaczy. Pasterz sprzedał swoje znalezisko sąsiadowi, Schalkowi van Niekerkowi, za 500 owiec, 10 wołów i konia. Niekerk zaś sprzedał kamień braciom Lilienfield za 11 200 funtów (1,34 mln funtów współcześnie), ci zaś wysłali go do Anglii, gdzie ostatecznie trafił w ręce hrabiny Dudley. W 1974 r. kamień został sprzedany na aukcji w Genewie za 1,6 mln franków szwajcarskich.

Mówi się, że diament ten stanowił inspirację dla Juliusza Verne’a i Paschala Grousseta, którzy napisali wspólnie powieść „Gwiazda Południa”. Historia toczy się w Południowej Afryce wśród pól diamentowych, wokół zaginięcia tytułowej Gwiazdy Południa – 243-karatowego diamentu.