Podbój kosmosu wymaga radykalnych środków i ultranowoczesnych technologii. Czasem też radykalnych technologii. A do takich niewątpliwie zalicza się chronometry – zegary o dużej dokładności. Jednym z tych, które przeszły surowe kwalifikacje NASA okazał się model Omega Speedmaster. A najsłynniejszym z nich jest zegarek Buzza Aldrina.
Początkowo Speedmaster nie był modelem dedykowanym dla astronautów. W 1957 roku został sprawdzony jako chronograf sportowy i wyścigowy. Sama nazwa sugeruje wręcz, że został stworzony z myślą o wyścigach, zgodnie z konwencją ustanowioną wcześniej przez zegarki Seamaster dla marynarzy podwodnych oraz Railmaster inspirowany koleją. Wszystkie trzy stanowią tzw. „trylogię z roku 1957”.
Model Speedmaster posiadał charakterystyczny dla serii 12-godzinny układ chronografu z trzema rejestrami, kopulastą szybkę z Hesalitu oraz proste, wysokokontrastowe indeksy. Pierwsze modele napędzał mechanizm Omega Calibre 321, później zastąpiony przez Calibre 861.
W 1965 roku NASA zwróciła się z prośbą do kilku firm o przedstawienie oferty na zegarek do lotów kosmicznych. Odpowiedziały cztery z nich: Omega, Longines-Wittnauer, Rolex i Hamilton. Ten ostatni jednak przedstawił zegarek kieszonkowy, który był niezgodny ze specyfikacją NASA. Do testów zakwalifikowały się więc trzy zegarki: Rolex 6238, Longines-Wittnauer 242T oraz Omega Speedmaster Professional.
Same testy określić można jako tortury – sprawdzano ich działanie w wysokiej temperaturze, niskiej, wysokiej i niskiej na przemian, w środowisku niskiego i wysokiego ciśnienia, a także sprawdzano, jak zachowują się w trakcie wstrząsów, wibracji, hałasu akustycznego i przyspieszenia liniowego. Spośród tych trzech, Omega Speedmaster najdłużej zdołała utrzymać właściwy czas, tracąc mniej niż 5 sekund w skali doby. I to właśnie ten model zegarka został wybrany na oficjalny zegarek dla astronautów.
Pierwsze Speedmastery poleciały w kosmos już 23 marca 1965 roku, w ramach misji Gemini 3. Nosili je na rękach Gus Grissom i John Young. W czerwcu tego samego roku Ed White (Gemini 4) odbył pierwszy amerykański spacer w kosmosie, mając na nadgarstku Speedmastera 105.003. Zegarki Omega Speedmaster wydane były kolejnym załogom Gemini do samego końca trwania programu w 1966 roku.
Jednak najważniejsze wydarzenie w kosmicznej historii Omegi Speedmaster miało miejsce 21 lipca 1969 roku. Wtedy to Neil Armstrong postawił stopę na księżycu, wygłaszając słynne słowa „To jest mały krok dla człowieka, ale wielki skok dla ludzkości”. Co ciekawe, nie miał on zegarka na nadgarstku – zostawił go w module księżycowym jako zapasowy zegarek, ponieważ elektroniczny zegar modułu uległ awarii. Pierwszym egzemplarzem Speedmastera, który „postawił stopę” na Księżycu, był ten, którego na nadgarstku miał Buzz Aldrin.
– Noszenie go było opcjonalne, gdy spacerowaliśmy po powierzchni Księżyca – pisał potem we wspomnieniach. – Niewiele rzeczy jest mniej potrzebnych podczas chodzenia po księżycu, jak wiedza, która jest godzina w Houston w Teksasie. Niemniej jednak postanowiłem przypiąć Speedmastera do prawego nadgarstka, wokół mojego nieporęcznego skafandra kosmicznego.
Tu warto podkreślić, że zegarek znajdował się na zewnątrz skafandra, a więc w próżni. Oczywiście spisał się bez zarzutu. Niestety, finał tej historii nie jest już tak pozytywny. Na początku lat 70. Buzz Aldrin wysłał zegarek do Smithsonian Museum w Waszyngtonie, gdzie znajduje się dział poświęcony misji Apollo 11. Zegarek nigdy tam nie dotarł – najpewniej został skradziony po drodze. Podziwiać za to można egzemplarz, który należał do Neila Armstronga.
Współpraca Omegi z NASA była kontynuowana przy kolejnych programach Apollo, a także w innych programach. Omega wypuściła także edycję Speedmastera „Moonwatch” dla upamiętnienia wizyty na Księżycu. Co ciekawe, trwają prace nad „Mars Watch”, w które zaangażowany jest Buzz Aldrin. W marcu tego roku Elon Musk powiedział, że człowiek stanie na Marsie w 2029 roku. Czy będzie miał na nadgarstku „Mars Watch”? Miejmy nadzieję. Byłaby to piękna kontynuacja.
Od ponad 10 lat zawodowo związany z rynkiem złota. W Goldenmark odpowiada za przygotowywanie treści, raportów i innych publikacji.
