Pierwszym krajem, który przychodzi na myśl, gdy mówimy o złocie, jest bez wątpienia Szwajcaria. I bardzo słusznie. Europejskim epicentrum złota jest właśnie Szwajcaria, ale też Niemcy. Na obrzeżach znajdują się też Włochy, Austriacy czy Brytyjczycy.

Producentów złota podzielić możemy na cztery zasadnicze kategorie:
- producenci zajmujący się rafinacją, przetwórstwem i półproduktami na potrzeby branż jubilerskiej, zegarmistrzowskiej oraz technologicznej,
- producenci złotych sztabek,
- mennice produkujące monety bulionowe,
- mennice produkujące monety okolicznościowe.
Znaczącym segmentem rynku, który nie jest dostrzegany z poziomu indywidualnego konsumenta są właśnie firmy zajmujące się recyclingiem, rafinacją i półproduktami np. na potrzeby rynku jubilerskiego bądź zegarmistrzowskiego.
Są to takie firmy jak Agosi AG (Niemcy, część Umicore), Aurubis AG (Niemcy) czy Boliden Commercial AB (Szwecja). Niektóre z nich, jak Chimet S.p.A. (Włochy) zajmują się również produkcją sztabek bankowych 12,5 kg.
Producenci złotych sztabek
W tej kategorii odnajdziemy firmy, których marki są bardzo dobrze znane osobom obeznanym z rynkiem złota. Są to chociażby Argor-Heraeus SA (Szwajcaria), C.Hafner GmbH (Niemcy), Valcambi SA (Szwajcaria) czy MKS PAMP SA (Szwajcaria). Jak nietrudno zauważyć, firmy te skupiają się wokół dwóch krajów: Szwajcarii i Niemiec. Ale są też firmy włoskie: TCA S.p.A. czy Italpreziosi S.p.A.
Koncentracja producentów złotych sztabek w centralnej części Europy to z jednej strony zaszłości historyczne, z drugiej zaś strony kwestie wynikające z ekonomii. Jeśli dodamy do tego Austrię (Mennica Austriacka) i Wielką Brytanię (Mennica Królewska) zobaczymy, że kraje przodujące w produkcji złota w Europie znajdują się na linii łączącej dwa historyczne mocarstwa: Cesarstwo Rzymskie i Imperium Brytyjskie.
Szwajcaria jako centrum Europy, również cieszy się szczególnym statusem. W artykule o tym, jak Szwajcaria stała się potentatem zegarkowym przybliżyliśmy nieco tło historyczne branży. Lokalizacja wielu firm produkujących złote sztabki akurat w Szwajcarii ściśle wiąże się z faktem, że kraj ten był – i jest do dziś – europejskim centrum złota. Neutralność Szwajcarii oraz regulacje prawne sprawiają, że Szwajcaria jest wybierana jako miejsce alokacji majątku, co z kolei przekłada się na dużą koncentrację producentów złota, zegarków oraz innych usług i produktów klasy premium.
W przypadku Niemiec przytoczyć możemy chociażby miasto Pforzheim, w którym mieszczą się firmy Agosi AG czy Heimerle + Meule GmbH. Nazywane jest ono „Złotym miastem” z uwagi na przemysł jubilerski i zegarmistrzowski. Niemcy i Szwajcaria są też krajami, w których kupuje się najwięcej złota fizycznego w Europie. W 2022 było to odpowiednio 185,3 i 48,7 ton.
Lista europejskich producentów sztabek, akredytowanych w LBMA:
- Argor-Heraeus SA, Szwajcaria
- C. Hafner GmbH, Niemcy
- Heimerle + Meule GmbH, Niemcy
- Italpreziosi S.p.A., Włochy
- Metalor Technologies SA, Szwajcaria
- MKS Pamp SA, Szwajcaria
- Umicore SA, Belgia
- Valcambi SA, Szwajcaria
- PX Precinox SA, Szwajcaria
- Sempsa Joyeria Plateria SA, Hiszpania
- TCA S.p.A., Włochy
Mennice bijące monety bulionowe
Główną funkcją mennic jest bicie pieniądza obiegowego. Niektóre dodatkowo produkują monety okazjonalne, a jeszcze inne decydują się na wypuszczenie własnych monet bulionowych. Najpopularniejszymi przykładami na świecie są US Mint, Królewska Mennica Kanadyjska i Perth Mint.
W Europie mennice produkujące monety bulionowe to przede wszystkim Mennica Królewska (Wielka Brytania) oraz Mennica Austriacka. Ta pierwsza od lat słynie z takich monet jak Britannia czy Suweren. W ostatnich latach emituje także monety w seriach, jak Bestie Tudorów czy Mity i Legendy – są to monety o charakterze hybrydowym. Sama mennica klasyfikuje je jako bulionowe, jednak występują w limitowanych seriach.
Mennica Austriacka to przede wszystkim Wiedeńscy Filharmonicy i dukaty austrowęgierskie. Jednak w ofercie mennicy znajdziemy też nieco mniej popularne korony, guldeny i talary Marii Teresy – podobnie jak dukaty, są to współczesne bicia dawnych monet obiegowych.
Zarówno Mennica Austriacka, jak i Mennica Królewska posiadają także w ofercie złote sztabki. W przypadku tej pierwszej sztabki produkowane są przez szwajcarską firmę Argor-Heraeus SA.
Pozostałe mennice
Ostatnia grupą są mennice, których głównym przedmiotem działalności jest bicie monet obiegowych, a monety z kruszców bite są przy okazji – najczęściej w formie okazjonalno-kolekcjonerskiej.
Przykładem takiej instytucji może być Mennica Polska, która na zlecenie Narodowego Banku Polskiego wybija monety kolekcjonerskie ze srebra i złota. Tego rodzaju działalność prowadzi większość mennic w Europie. Wymienić można chociażby Mennicę Paryską, Królewską Mennicę Belgijską, Mennicę Finlandii, Mennicę Grecji czy Królewską Mennicą Duńską.

Dyrektor ds. rynków międzynarodowych w Grupie Goldenmark. Z branżą złota i kamieni szlachetnych związany od ponad dekady. Certyfikowany ekspert diamentów HRD w Antwerpii. W Goldenmark odpowiada za koordynację bezpośredniej współpracy z największymi producentami i dostawcami złota i diamentów na całym świecie.
Zapisz się do naszego newslettera i uzyskaj dostęp do poradnika "Metale i kamienie szlachetne"
