Przejdź do treści
Strona główna » Defragmentacja I Wystawa Rafała Urbańskiego

Defragmentacja I
Wystawa Rafała Urbańskiego

QR48 Tabula rasa akryl 70x70 cm 2014
QR48 Tabula rasa akryl 70×70 cm 2014

Wystawa: 5.11 – 10.12

Wernisaż: 12.11 godz. 18:30

Salon Goldenmark, Al. Racławickie 8, Lublin

Rafał Urbański  (ur. 1970 r.) doktor sztuki, malarz, grafik, twórca prac multimedialnych łączących tradycyjne techniki artystyczne z najnowszymi osiągnięciami technik cyfrowych. Obecnie zawodowo związany z Instytutem Sztuk Wizualnych UJK gdzie pełni funkcję wicedyrektora ds. naukowych oraz z Teatrem im. Stefana Żeromskiego w Kielcach. Współpracuje z Politechniką Świętokrzyską gdzie  prowadzi zajęcia dydaktyczne z projektowania graficznego i rysunku. Jest twórcą projektów plakatów, folderów, opracowań naukowych, katalogów m.in. do kilkudziesięciu wydarzeń artystycznych (spektakli teatralnych i wystaw sztuki współczesnej) w Polsce i zagranicą. Autor artykułów o sztuce i komiksie. Od jedenastu lat zasiada w zarządzie ZPAP / Okręgu Kieleckiego, gdzie obecnie pełni funkcję prezesa Okręgu.

Uczestniczył w ponad stu trzydziestu wystawach w dwudziestu krajach m.in. w Japonii, Korei Południowej, Tajlandii, Belgii, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Macedonii, Litwie, Estonii, Ukrainie, Czechach, Turcji, Kanadzie, Peru, Argentynie.  Jego prace znajdują się w zbiorach galerii i muzeów w Polsce, Chinach i Rosji oraz w zbiorach organizatorów biennale grafiki w Hiszpanii, Serbii i Bułgarii.

“Mój ostatni projekt, Ślad cyfrowy, jest opowieścią o pozostawianiu przez nas gigabitów danych w świecie wirtualnym, na urządzeniach cyfrowych, które wymieniamy w błyskawicznym tempie, a technologicznie pozostających sprawnymi i użytecznymi przez długie lata. Urządzenia te pozostając bankami pamięci, zalegają porzucone w szufladach, piwnicach, przeróżnych zakamarkach naszych domów, mogą, teoretycznie, pozostawać sprawne przez dziesiątki lub setki lat po naszej śmierci. Wszystkie cyfrowe informacje: niewywołane zdjęcia, zapomniane filmy i nagrania dźwiękowe, to my w odhumanizowanej wersji 2.0.

Rafał Urbański 2021
Rafał Urbański fot. Anna Kaleta
Rafał Urbański fot. Anna Kaleta

Najnowsze prace artysty posiadają wspólny tytuł Martwe pixele, tak jak we wcześniejszych znajdują się w nich kody QR, ale także niezwykle interesujące w formie kody DataMatrix i Spotify. Kody pozostając integralną częścią jego prac jednocześnie przestały być ich głównym motywem, obecnie są jedynie cyfrowym dopełnieniem obrazu lub grafiki, nie pełniąc już roli nadrzędnej stały się przypisem. Forma prac także przeszła metamorfozę, z abstrakcyjnej ewoluowała w figuratywno-abstrakcyjną. Podstawą działań Rafała Urbańskiego jest obecnie intermedialność, dająca mu wolność w kreowaniu dzieł pozbawionych ograniczeń technologicznych lub warsztatowych.

kurator wystawy: dr Katarzyna Sadrak 

Wybrane osiągnięcia artystyczne i nagrody

  • 2021 – Nagroda Marszałka Województwa Łódzkiego (II nagroda) na VI Piotrkowskim Biennale Sztuki.
  • 2021 – Nagroda Biura Wystaw Artystycznych w Kielcach – za asamblaż – Przedwiośnie 44.
  • 2020 – Świętokrzyska Nagroda Kultury 2020.
  • 2020 – Nagroda Grand Prix – Prezydenta Miasta Kielce za zestaw prac – Przedwiośnie 43.
  • 2018 – Nagroda TVP Kielce za zestaw prac malarskich i wideo – Przedwiośnie 41.
  • 2016 – Nagroda Targów Kielce za zestaw filmów wideo – Przedwiośnie 39.
  • 2015 – Nagroda Wojewody Świętokrzyskiego – za zestaw prac – Przedwiośnie 38.
  • 2004 – Grand Prix w II konkursie na najlepszy polski komiks wydawnictwa EGMONT.
  • 2003 – Grand Prix XIV Międzynarodowego Festiwalu Komiksu w Łodzi.
  • 2003 – Wyróżnienie za Najlepszy scenariusz XIV Międzynarodowego Festiwalu Komiksu w Łodzi. 
QR70 akryl 100x100 cm 2015
QR70 akryl 100×100 cm 2015

Wybrane prace w zbiorach

Biuro Wystaw Artystycznych w Olkuszu,  Muzeum Narodowe w Kielcach/ Polska, China Printmaking Museum/ Chiny,  Państwowe Muzeum Sztuki w Nowosybirsku / Rosja, PrintMaking Biennial Cacak / Serbia, Triennial of Graphic Arts SOFIA/ Bułgaria, Bienal Iberoamericana de Obra Gráfica Ciudad de Cáceres Hiszpania.

Rozległa twórczość Rafała Urbańskiego — artysta uprawia malarstwo, grafikę komputerową i wideo-art w dużej mierze skupia się na zgłębianiu formalnych, treściowych i multimedialnych możliwości QR-ów. QR Quick Response jak podaje Wikipedia — to alfanumeryczny, dwuwymiarowy, matrycowy, kwadratowy kod graficzny opracowany przez japońskie przedsiębiorstwo Denso-Wave w 1994 r. Geometryczny rytm czarno-białych kwadratów, który bez stosownych komputerowych aplikacji niewiele osób potrafi odczytać, przyciąga zarówno swoją graficzną, ascetyczną urodą, jak i możliwościami zapisywania nim skondensowanych, konkretnych treści. Artystę fascynuje i jedno, i drugie. W obszarze jego obrazów i grafik QR’ y pełnią rolę najważniejszego środka wyrazu. Ich zewnętrzny kształt narzuca rygor formalnej dyscypliny całości kompozycji. Czasem jej schemat wytycza jeden QR, czasem zawiera się w niej więcej ich charakterystycznych kwadratowych sylwetek. Często zyskują inny kolor, oraz grubość nadaną im przez wysmakowane struktury malarskiej materii. Również wewnętrzne proporcje obrazów często również w formie kwadratu wynikają z rozmieszczenia kwadratowych modułów QR’ów. Ich dominujący, zwarty, graficzny układ wymusza geometryczną twardość i sterylną czystość kompozycji. Artysta „zmiękcza” ją malarskimi środkami wyrazu: subtelnie wyciszonymi barwami, tonami szarości wtopionych w nawarstwioną grubą biel tła, zapisem niezatartych śladów pędzla. Formalna elegancja świata „zimnej”, geometrycznej abstrakcji, pochłoniętej dążeniem do ideału estetycznego i obojętnego znaczeniowo piękna, zderza się w obrazach Rafała Urbańskiego z zaangażowaną, niejednokrotnie wysoce emocjonalną treścią, zakodowaną w namalowanych QR’ach i możliwą do odczytania przy użyciu specjalnej aplikacji. To treści nawiązujące do sztuki i problemów artystycznych — ale często także dotykające trudnych problemów egzystencjalnych i społecznych. Korzystając z nowoczesnych — i plastycznie atrakcyjnych -możliwości kodowania informacji, kielecki artysta łączy w swoich oryginalnych kompozycjach dwa, dotychczas wykluczające się, światy: świat czystej, geometrycznej sztuki nieprzedstawiającej i świat zaangażowanej literackiej wypowiedzi, kreując tym samym świat własnej, autorskiej, indywidualnej twórczości artystycznej. 

Stanisława Zacharko-Łagowska
Historyk sztuki