O dziele

Inspiracją dla cyklu CVT jest tempo rozwoju epidemii COVID-19 w wybranych krajach, obrazowane przez Marka Starela w 25., 40., 60., 80. i 100. dniu pandemii. Kolorystyka obrazu odnosi się zarówno do zagrożenia jak i do nadziei. Dane statystyczne pochodzą ze strony medonet.pl

O artyście i jego twórczości

Mark Starel aka prof. Wiesław Łuczaj urodzony w 1960 roku, artysta intermedialny aktywny w zakresie malarstwa, organizacji przestrzeni, grafiki cyfrowej i sztuki generatywnej. Od 2011 roku wraz z grupą artystów europejskich, z USA i Australii tworzy międzynarodowy ruch artystyczny "Discursive Geometry", którego jest pomysłodawcą. 

Mark Starel jest twórcą Manifestu Sztuki Statystycznej. Punktem wyjścia twórczości artysty jest założenie, że współczesna rzeczywistość jest rzeczywistością statystyczną. Tworzy obrazy, inspirowane bazami danych lub komunikatami statystycznymi na temat zachowań społecznych ludzi. Jako członek COMPLUTENSE RESEARCH GROUP, kierowanej przez prof. Marię Cuevas, prowadzi badania artystyczne związane z takimi zagadnieniami, jak: człowiek jako baza danych; statystyka jako inspiracja; mapowanie jako strategia artystyczna; losowość i przypadek jako zasada tworzenia dzieła sztuki; obrazowanie wiedzy i baz danych; dzieło sztuki jako napięcie tworzone poprzez zbiorowy wysiłek ludzi. 

Autor ponad czterdziestu wystaw indywidualnych i uczestnik około trzystu wystaw zbiorowych w Polsce i poza granicami kraju. Do 2021 roku był kuratorem ponad 100 wystaw, autorem ponad 40 tekstów; artykułów i referatów. Brał udział w ponad 40 konferencjach i sympozjach w Polsce i na świecie. Dyrektor Instytutu Sztuk Pięknych, UJK w Kielcach (2008-2016). Wiceprzewodniczący Rady Muzeum Narodowego w Kielcach,  powołanej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2013-2017). 

Obecnie profesor na Wydziale Sztuk Pięknych ASP w Łodzi oraz profesor w Szkole Doktorskiej ASP w Warszawie. 

Został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. 

Prace artysty znajdują się w prestiżowych zbiorach i kolekcjach w Polsce i na świecie, m.in. w: Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko / Centrum Sztuki Galeria EL, Elbląg / Forum Konkrete Kunst, TRAFO, Jena, Niemcy / Galeria Lindner, Wiedeń, Austria / Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia”, Radom / Muzeum Narodowe w Lublinie / Muzeum Ziemi Chełmskiej im. Wiktora Ambroziewicza w Chełmie / Sammlung Peter C. Ruppert, Museum im Kulturspeicher, Würzburg, Niemcy / Stiftung Museum Modern Art Hünfeld - Sammlung Jürgen Blum, Hünfeld, Niemcy / Western Front, Vancouver, Kanada.

Artysta o swojej twórczości

Rzeczywistość statystyczna

Punktem wyjścia moich refleksji o świecie, sztuce i pracy twórczej jest założenie, że współczesna rzeczywistość jest rzeczywistością statystyczną. Dlatego warstwa treściowa moich prac, niezależnie od tego czy są to grafiki cyfrowe, malarstwo, animacje proceduralne czy inne formy wypowiedzi artystycznej, zawsze inspirowana jest danymi statystycznymi, które pozyskuję z różnych źródeł.

Prace nad pierwszymi dwoma seriami prac statystycznych rozpocząłem w 1999 roku, malując cykl „Polak statystyczny” oraz tworząc malarskie environmenty - interwencje we wnętrza galerii, pod nazwą „Zagrożenia”. Cykl zatytułowany „Polak statystyczny” realizuję do dziś. Dotyczy on stosunku Polaków do seksu, kary śmierci, płci, religii, zamożności, starości, zdrowia, uczestnictwa w kulturze i różnych zachowań społecznych. Cykl „Zagrożenia” obecnie nie jest realizowany. W jego ramach tworzyłem prace odnoszące się do środowiska naturalnego i jego globalnych zagrożeń jak: stały wzrost demograficzny, wycinanie lasów deszczowych czy wzrost zanieczyszczenia atmosfery.

W ostatnich pięciu latach wykorzystywałem m.in. dane z komunikatów CBOS, realizując takie cykle jak: „Historie rodzinne” (Family stories) i „Sens życia” (Sens of life). Cykl pierwszy dotyczy znajomości przez Polaków historii ich rodziny, tego, jak daleko wstecz wiedzą o swojej rodzinie; czy w ich rodzinie byli ludzie, którzy brali udział w ważnych wydarzeniach historycznych; czy wiedzą, skąd pochodzą ich przodkowie; czy w ich rodzinie były lub są przechowywane jakieś rodzinne pamiątki; czy odwiedzają groby zmarłych, rodziców, dziadków, pradziadków? Cykl drugi, „Sens życia”, oparty został na badaniu 10 kategorii, stanowiących sens życia Polaków, jak: rodzina, zdrowie, dzieci, praca, pieniądze, wartości dotyczące życia społecznego (pokój, porządek, sprawiedliwość, przyjaciele), radość, miłość, szczęście oraz wartości moralne (życzliwość, pomoc innym, uczciwość, prawda).

Na portalach WHO, MEDONET czy  WORLDOMETERS.INFO znajduję bieżące informacje o tempie rozwoju epidemii  COVID-19 w wybranych krajach świata. W oparciu o nie tworzę cykl CVT (Corona Virus Time), który można traktować jako przegląd obecnego stanu globalnych zagrożeń dla zdrowia publicznego, związanych z pandemią. Ocenę zagrożenia i kontekstu pozostawiłem, jak zawsze, widzom. 

Ten krótki opis nie wyczerpuje wszystkich moich działań artystycznych odnoszących się do rzeczywistości statystycznej. Nie będę ich tutaj dalej opisywał, ponieważ uważam, że bardziej wartościowym będzie przedstawienie Państwu ich wspólnego mianownika, czyli manifestu sztuki statystycznej. Pierwszy manifest powstał w 2003 roku. W kolejnych latach dokonywałem niewielkich zmian, tworząc jego nowe wersje. Poniżej prezentuję ostatnią, piątą wersję z roku 2016:

Manifest Sztuki Statystycznej (2016)

1.Współczesna rzeczywistość jest rzeczywistością statystyczną.

2.Właściwą jej sztuką jest Sztuka Statystyczna, lub szerzej – Geometria Dyskursywna.

3.Celem Sztuki Statystycznej jest obrazowanie złożonych kontekstów rzeczywistości.

4.Forma dzieła zależy od statystycznych danych wyjściowych (baz danych).

5.Język artystycznej wypowiedzi jest zawsze „językiem geometrii”.

                                                                                        Mark Starel, Łódź 22.09.2021