Emisja wartości kolekcjonerskich stanowi okazję do upamiętnienia ważnych historycznych rocznic i postaci, jak i do rozwijania zainteresowań polską kulturą, nauką i tradycją – czytamy na stronach Narodowego Banku Polskiego. W ideę tę świetnie wpisuje się druga w tym roku moneta kolekcjonerska, która upamiętniać ma 100-lecie powstania PKO Banku Polskiego, a która do obiegu trafi już 24 stycznia.
Jego historia rozpoczęła się 7 lutego 1919 roku, kiedy to dekretem naczelnika państwa Józefa Piłsudskiego, utworzona została Pocztowa Kasa Oszczędności. Jej podstawowe działania obracały się wokół działalności w zakresie obrotu oszczędnościowego, czekowego, ale także i obrotu papierami wartościowymi. PKO udzielała również pożyczek oraz udostępniała skrytki bankowe, zaś od 1928 roku oferowała również ubezpieczenia na życie.
Czytaj także: Plan emisyjny NBP na 2019 rok
Jednym z pierwszych celów PKO było również wprowadzenie do obiegu polskiego złotego zamiast marki polskiej, w ramach tzw. reformy Władysława Grabskiego. Jak pisze Krzysztof Krzemień w artykule „Historia waluty polskiej cz. IV – XX wiek”:
W efekcie w kwietniu 1924 r. przeprowadzono upragnioną reformę walutową. Powołano niezależny od rządu prywatny Bank Polski, który miał nadzorować emisję nowej waluty, by zapobiec pokusie dodruku pieniądza. Na jego kapitał złożyli się obywatele i przedsiębiorstwa przez wykup akcji.
W czasach okupacji niemieckiej kasa funkcjonowała w Generalnym Gubernatorstwie pod zarządem niemieckim. Po wojnie bank został reaktywowany, jednak w grudniu 1949 r. został postawiony w stan likwidacji. Jego majątek i tradycje przejęła utworzona równocześnie Powszechna Kasa Oszczędnościowa. Jak czytamy na stronie Banku, „powojenne działania PKO wpisywały się w szerszy kontekst związany ze zmianami w gospodarce, odbudową kraju po zniszczeniach wojennych oraz wdrażaną przez władze komunistyczne ideologią”.
W czasie PRL PKO inicjowała rozmaite akcje propagujące idee oszczędzania i racjonalnego gospodarowania zasobami. W ramach tych działań organizowane były na dużą skalę SKO, czyli szkolne kasy oszczędności, które miały edukować i wspierać oszczędzanie wśród dzieci i młodzieży m.in. poprzez organizacje konkursów dla szkół, uczniów i nauczycieli.
Czytaj także: Historia NBP i bankowości centralnej w Polsce
W latach 1975-1987 oddziały PKO funkcjonowały w strukturach Narodowego Banku Polskiego, zachowując jednak przy tym swoją tożsamość. Od 1 listopada 1987 r. PKO stała się ponownie samodzielnym bankiem, zmieniając nazwę na Powszechna Kasa Oszczędności Bank Państwowy.
Od 12 kwietnia 2000 r. bank przekształcony został w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa pod nazwą Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, a 10 listopada 2004 r. nastąpił debiut na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych.
Moneta upamiętniająca 100-lecie powstania PKO Banku Polskiego wybita została ze srebra próby .925 o masie 14,14 g, z użyciem stempla lustrzanego. Nakład monety wynosi 20 tysięcy egzemplarzy.
Czytaj także: Polskie srebrne monety z okresu międzywojennego
Wzornictwo monety nawiązuje z jednej strony do powszechności usług banku, z drugiej zaś do nowoczesności i technologii cyfrowych. Na awersie znajduje się także orzeł, napis Rzeczpospolita Polska 2019 oraz nominał 10 zł. Awers zdobią sylwetki ludzkie. Obie strony monety łączy element budzący skojarzenia z kartą płatniczą – symbolem postępu i nowoczesności.
Moneta już wkrótce dostępna w sklepie Goldenmark