Biżuteria

Biżuteria – 5 sposobów, jak sprawdzić, czy jest prawdziwa

Obserwacja oznaczeń, które nosi biżuteria, sprawdzenie gęstości i właściwości magnetycznych metalu, z którego została wykonana oraz znajomość cen na rynku to podstawy, aby nie dać się oszukać nieuczciwemu sprzedawcy.

Zakup biżuterii w niesprawdzonym sklepie internetowym lub na aukcji internetowej od nieznajomego sprzedawcy może zakończyć się nieprzyjemnym rozczarowaniem. Oszuści tylko czyhają na klientów, którzy nie wiedzą jak sprawdzić, czy zakupiona biżuteria jest autentyczna.

Oszuści zamiast złota najczęściej sprzedają tombak, który nazywany jest również mosiądzem czerwonym. Ze złotem mają wspólny jednak tylko kolor – tak naprawdę to stop miedzi z cynkiem, zawierający przynajmniej 80 procent miedzi. Mimo że do złudzenia przypomina wartościowy metal, w gruncie rzeczy jest bardzo tani, a w dodatku nietrwały. W celu uniknięcia pomyłki lub oszustwa, producenci wybijają na nim znak probierczy MET. To jednak nie przeszkadza nieuczciwym kupcom sprzedawać go jako złoto. Sposobów na oszukanie nieświadomego klienta jest dużo więcej. Jak się przed nimi bronić?

1. Sprawdź jakie oznaczenia nosi biżuteria

Najprostszym sposobem na oszukanie klienta jest sprzedaż złota o niższej próbie, niż przekonuje nieuczciwy jubiler. Aby nie dać się nabrać na tę prostą sztuczkę, należy porównać wybity na biżuterii znak z tabelą polskich cech i znaków probierczych.

Próby złota i znaki probiercze

Na przykład 24-karatowe złoto, czyli próby 999, oznaczone jest za pomocą innego znaku, niż dużo mniej wartościowe próby 333. Wszystkie aktualne oznaczenia dostępne są  na stronach internetowych Głównego Urzędu Miar w dziale administracji probierczej lub u zaufanych sprzedawców i kupców złota.

Wyobraźnia oszustów nie zna jednak granic. Właściwe rozpoznawanie znaków probierczych to niestety tylko podstawa. Warto również zwrócić uwagę, której części biżuterii się one tyczą. Popularne jest bowiem sprzedawanie łańcuszków na przykład o próbie 333 (czyli 8 karatów) z dołączonymi do nich zapięciami o dużo wyższej próbie. Sprzedawca zwraca uwagę klienta na znak na zapięciu i odrywa uwagę od znaku na właściwiej części wyrobu.

Czytaj także: Historia pierścionka zaręczynowego

2. Próba magnesu

Jednym z najpopularniejszych, domowych sposobów sprawdzenia autentyczności złota jest przyłożenie do niego magnesu. Ten metal nie wykazuje absolutnie żadnych właściwości magnetycznych, więc przedmiot nie powinien ani drgnąć.

Podobnie jest w przypadku srebra, które tak jak złoto, jest diamagnetykiem i nie reaguje na magnes. Jeśli jednak złoty łańcuszek lub obrączka natychmiast połączy się z magnesem, to nie mamy jeszcze podstaw by twierdzić, że sprzedawca jest oszustem. Magnes na pewno nie przyciągnie  24-karatowego złota. Jeśli biżuteria jest wykonana ze stopu, a najczęściej taką dostaniemy u jubilera, również nie powinna reagować na magnes ponieważ metale wykorzystywane w stopach również są diamagnetykami.

Należy zachować szczególną ostrożność, kiedy w ten sposób sprawdzamy biżuterię odziedziczoną po rodzicach lub dziadkach, ale nie mamy na jej temat żadnej wiedzy. Jeśli bowiem srebrny pierścionek zareaguje na magnes, nie oznacza to, że należy go od razu wyrzucić do kosza. Być może wcale nie jest wykonany ze srebra, tylko na przykład z dużo bardziej wartościowej platyny, która jest paramagnetykiem, czyli na magnes reaguje. Nie ma co liczyć na taką pomyłkę, jeśli srebrną biżuterię kupiliśmy sami – nikt nie podrabia srebra kilkukrotnie droższą platyną.

Czytaj także: Jak wyczyścić biżuterię? Klika praktycznych porad

3. Niepokojące przebarwienia?

Dużo do myślenia powinny dać przebarwienia na biżuterii. Tradycyjnie przechowywane złoto nie powinno zmieniać swojego koloru.

Przebarwienia pojawiają się jednak w przypadku, kiedy biżuteria jest tylko pozłacana. Wtedy warstwa wierzchnia się ściera, a znajdujący się pod nią metal zaczyna reagować z wodą, powietrzem i zabrudzeniami, a następnie zmienia swoje właściwości.

4. Próba Archimedesa

Dużo pewniejszą, jednak nieco bardziej skomplikowaną metodą sprawdzenia autentyczności metalu, jest samodzielne obliczenie jego gęstości. Każda substancja charakteryzuje się inną wartością tego parametru. Gęstość złota liczy 19,3 g/cm³, gęstość ołowiu to 11,34 g/cm³, zaś w przypadku srebra to 10,5 g/cm³.

Żeby sprawdzić gęstość posiadanego metalu, należy przygotować szklane naczynie z wodą, a następnie obliczyć jej objętość za pomocą znanych wzorów. Najlepiej przygotować do tego naczynie o  kształcie tuby – na przykład zwykłą szklankę, gdyż objętość w tym przypadku to iloczyn jej wysokości, promienia podstawy podniesionego do kwadratu i liczby pi (około 3,14). Następnie należy włożyć do naczynia biżuterię i obliczyć różnicę wypartej wody i zapisać ją w mililitrach, czyli centymetrach sześciennych. Na koniec należy podzielić zanotowaną wcześniej masę przez objętość wypartej wody. Iloraz będzie gęstością, a więc poszukiwaną wartością. Jeśli wynik będzie w pobliżu 19,3 g/cm³, oznacza to, że biżuteria jest ze złota. Jeśli wyjdzie 10,5 g/cm³, to srebro.

Nie należy jednak przywiązywać większej uwagi, jeśli wynik będzie nieco odbiegał od podręcznikowej wartości, ponieważ różnice pomiędzy gęstościami metali są dosyć spore. Właściwie istnieje duże prawdopodobieństwo pomylenia złota z platyną (gęstość 21 g/cm³), jednak ten metal jest rzadszy i dużo droższy, więc raczej nikt nie będzie podrabiał nim złota.

Czytaj także: 7 rzeczy, które trzeba wiedzieć o kolorze złota

5. Znaj orientacyjne ceny metali i kamieni szlachetnych

Czy ktokolwiek poważnie potraktowałby sprzedawcę, który oferuje najnowszy model mercedesa za 15 tysięcy złotych? Podobnie powinno być w przypadku jubilerów. Produkcja biżuterii to w gruncie rzeczy bardzo skomplikowany proces, a jej ostateczna cena kilkukrotnie przewyższa rynkową cenę surowca, z którego została wykonana.

Nie ma więc co liczyć na niesamowite okazje i wyjątkowo oszczędny proces produkcji. Warto więc znać ceny złota, srebra czy najbardziej popularnych kamieni szlachetnych, dostępne w najbardziej popularnych ekonomicznych serwisach internetowych w polskim internecie.

Ostatecznie domowe sposoby nie dadzą jednak stuprocentowej pewności, czy zakupiona biżuteria jest autentyczna. Aby mieć całkowitą jasność, najlepiej wybrać się do najbliższego jubilera lub punktu skupu metali szlachetnych.

Photo by Devin Edwards on Unsplash


Comments

21 odpowiedzi na „Biżuteria – 5 sposobów, jak sprawdzić, czy jest prawdziwa”

  1. Z tym Archimedesem troche wam sie popiep….

    mamy 2 kulki, jedna ze złota druga z aluminium (bardzo lekkie)
    obie mają tą samą objętość – powiedzmy 1 cm3

    zanurzamy – obie toną i wyperają 1 cm3

    pytanie, która jest ze złota ?

    1. ta mniejsza 🙂

      1. jeśli obie wypierają 1cm3 wody, to obie są tej samej wielkości :p różnią się one tylko masą (wagą) i na tej podstawie stwierdzamy, która jest ze złota.

    2. Zapewne cięższa. Czytaj uważnie. „Na koniec należy podzielić zanotowaną wcześniej masę przez objętość wypartej wody. Iloraz będzie gęstością, a więc poszukiwaną wartością.”

      1. A czy można innym domowym sposobem sprawdzić czy np. znaleziona bardzo stara taca( prawd.pod. ) jest srebrna ?

  2. Bardzo pomocny i ciekawy artykuł

  3. … Magnes nie przyciągnie bowiem tylko 24-karatowego złota. Jeśli biżuteria jest wykonana ze stopu, a najczęściej taką dostaniemy u jubilera, to prawdopodobnie przedmiot zareaguje na magnes….
    Bzdura, przecież dodatkiem do stopu złota np.585 jest srebro,miedz,cynk w odpowiednich proporcjach , a magnes nie reaguje na żaden z tych metali. Są jednak odstępstwa od tej zasady, i magnes może zareagować, przy zapięciach, zawiasach , gdzie jako element sprężynujący występuje stal (sprężyna).
    Pozdrawiam Robert

    1. Panie Robercie,
      dziękujemy za czujność. Istotnie współczesne stopy wykonywane są w większości z metali niemagnetycznych. Chcieliśmy jednak uczulić, że nie zawsze próba magnesu jest wiarygodna, np. gdy w skład stopu wchodzi platyna.

  4. Bardzo pomocny art.

  5. a ja tam po staremu, na pirata … zębem… 😉

  6. Witam mam pytanie jak wygląda próba magnesu odnośnie białego złota?
    Z tego co się orientuję do produkcji białego złota używa się stopu złota z niklem, a z tego co mi wiadomo nikiel przyciąga magnes. Z góry dziękuję za odpowiedź.

  7. Czy są jakieś sposoby chemiczne (takie żeby można było przeprowadzić test domowym sposobem)?

    1. Conceptica,
      domowe chemiczne raczej nie. W domowych warunkach można wykonać tzw. „wagę wodną”, czyli sposób opisany w tekście jako „próba archimedesa”. Nie jest on jednak zbyt precyzyjny, szczególnie przy złocie biżuteryjnym o próbach typu 585.
      Polecamy odwiedzenie jednego z punktów skupu https://skupzlota24.pl/punkty-skupu
      gdzie można wykonać bezpłatnie wycenę złota. Wówczas zostanie ono sprawdzone (choć może wymagać zarysowania).

  8. Witam, chcę kupić biżuterię z kamieni szlachetnych , jak nie dać się oszukać, czyli jak sprawdzić czy kamienie są prawdziwe. Chodzi mi o sposób prosty i stosunkowo pewny.

    1. @Ola
      może to ocenić jedynie rzeczoznawca, który zajmuje się kamieniami szlachetnymi. Niektóre sklepy posiadają także certyfikaty dołączane do produktów, które informują o tym jaki to kamień. Certyfikaty jednak nie są obligatoryjnym elementem kamieni szlachetnych. Zatem jedyną metodą jest zaniesienie do pracowni jubilerskiej i prośba o ocenę kamienia.

  9. Nie wszystko złoto co się świeci.

  10. Dane do próby Archimedesa są niewłaściwe.

    Jeśli mamy złoto próby 585 które jest stopem trzech metali to jak można do obliczeń stosować gęstość czystego złota??

    Żółte złoto próby 585 to stop 58% (58,5% dokładnie dla purystów 😉 ), oraz od 14 do 28% srebra i od 14 do 28% miedzi. Co jak łatwo policzyć daje nam gęstość stopu od 15,17 do 15,38 w zależności od składu.

    Bazując na Waszych wskazówkach to każde złoto wyjdzie na lewe 🙂

  11. Świetny artykuł. Pozdrawiam.

  12. Cenne wskazówki, warto poczytać zanim wybierzemy się na zakupy 😉

  13. Czy te zasady również dotyczą złotych monet?

  14. Awatar Zawiedziony
    Zawiedziony

    A ja ostatnio spotkalem sie z takim nie milym faktem kupilem pierscionek zloty z diamentem poszedlem do pracowni gdzie wystawiaja certyfikaty dla takiej bizuteri i mowie prosze go wycenic i wystawic certyfikat pan dzwoni ja przychodze i padaja takie slowa pierscionek wyceniam na 7000zl mowie fajnie a on za dodatkowa doplata podniose panu wartosc tego pierscionka na certyfikacie ooo fuck…. I kup tu cos z pewnej reki od jubilera