Chcąc kupić złoto czy srebro, prędzej czy później zetkniemy się z terminem uncja trojańska, która służy do określania masy najpopularniejszych monet czy sztabek. Co to jest uncja trojańska i ile gramów wynosi?
Uncja to jednostka miary używana do określania masy lub – w krajach anglosaskich – objętości. Nazwa uncja pochodzi od łacińskiego uncia, wywodzącej się ze starożytności jednostki masy, stanowiącej 1/12 funta rzymskiego (libry). Uncja międzynarodowa wynosi w przybliżeniu 28,34 gramów. Uncja trojańska, zwana także aptekarską lub jubilerską, to ok. 31,1 gramów, a dokładnie 31,1034768 gramów. Na 1 kilogram składają się 32,15 uncji trojańskich.
Nazwa uncji trojańskiej nie pochodzi od starożytnej Troi, a od francuskiego miasta Troyes, które już od czasów rzymskich leżało na przecięciu istotnych szlaków, jak słynna Via Agrippa, która prowadziła na północ do Reims i na południe do Langres i Mediolanu. Inne rzymskie szlaki z Troyes prwoadziły do Poitiers, Autun i Orleanu. W średniowieczu był to niezwykle istotny ośrodek handlowy. Kupcy z całego świata zatrzymywali się tam, by sprzedawać swoje towary. I to właśnie tam po raz pierwszy przyjęta miała być uncja trojańska, jako znormalizowana jednostka, pozwalająca na handel pomiędzy przedstawicielami różnych kręgów cywilizacyjnych.
W XV wieku uncja trojańska została przyjęta na potrzeby brytyjskiego systemu monetarnego, a także oficjalny standard pomiaru wagi złota i srebra. Używana była także przez aptekarzy, stąd często nazywana bywa także uncją aptekarską. Z uwagi na istotną rolę Anglii w średniowiecznej Europie, jednostka ta zyskiwała na popularności.
Obecnie uncja trojańska powszechnie używana jest do określania masy sztabek i monet ze złota, srebra i innych metali szlachetnych. Przyjmuje się, że w przybliżeniu wynosi ona 31,1 gramów, choć jako ciekawostkę należy dodać, że niektóre monety, jak np. Amerykański Orzeł, zawierają uncję złota próby 916 (916/1000). W związku z tym, jej rzeczywista waga – uwzględniając niewielką domieszkę innych metali – wynosi 33,95 gramów.
Sztabki złota good delivery używane w obrocie międzybankowym ważą ok. 12,5 kg, co stanowi mniej więcej równowagę 400 uncji trojańskich.