Wypełniając zeznania podatkowe widzimy jak wiele naszej pensji zabierają różne podatki i składki. Są jednak proste, legalne sposoby, żeby płacić mniej podatku i dostać zwrot podatku PIT. Trzeba jednak pracować na nie cały rok.
W polskim systemie podatkowym mamy dość ograniczone możliwości optymalizacji podatku dochodowego. Najlepszym sposobem jest założenie działalności gospodarczej, ale nie dla każdego to dobre wyjście. Dlatego dziś skupię się na różnych ulgach i odliczeniach, z których mogą skorzystać osoby pracujące na etacie oraz umowach cywilnoprawnych (umowa zlecenie i umowa o dzieło).
Czytaj także: Zysk bez opodatkowania, czyli o wyjątkowej pozycji złota na rynku
Wspólne rozliczanie małżonków
Jest to jedna z najpowszechniejszych form i większość z nas nawet nie uznaje jej za ulgę. Niesłusznie.
Wspólne zeznanie podatkowe mogą złożyć małżonkowie, którzy byli w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy. To znaczy, że pary, które wzięły ślub w 2015 r. mogą wspólnie rozliczyć się dopiero za rok 2016 (czyli w PIT-ach, które będziemy składać za rok). Między małżonkami musi być wspólnota majątkowa i oboje muszą (w pewnym uproszczeniu) osiągać dochody z pracy, a nie działalności gospodarczej czy rolnictwa.
Wbrew pozorom nie zawsze wspólne rozliczanie daje korzyści. A wynika to z konstrukcji tego systemu. Otóż podatek dla małżonków to dwukrotność podatku wyliczonego od połowy ich łącznych dochodów. Ale przecież to chyba bez sensu? Jeśli pomnożymy pół przez dwa to da nam to jeden. Czyli taki sam podatek!
Nie do końca. W rzeczywistości podatek wyliczony jest od średnich dochodów małżonków. To sprawia, że staje się to opłacalne, gdy dysproporcje dochodu między małżonkami są bardzo duże. Czyli jeśli jedno z nich wpada w drugi próg podatkowy albo jeśli jedno z nich nie pracuje. Jeśli oboje małżonkowie pracują i osiągają dochody sytuujące ich w pierwszym progu podatkowym, wspólne rozliczanie nie da zauważalnych różnic (poza ilością składanych zeznań).
Uwaga! Jeśli korzystacie z ulg i odliczeń, to limity (np. IKZE czy darowizny) dotyczą każdego z małżonków z osobna.
Jeśli jesteś osobą samotnie wychowującą dziecko, możesz rozliczać się wspólnie z nim. Działa to analogicznie jak wspólne rozliczanie małżonków. Jeśli dziecko nie ma własnych dochodów, to w praktyce otrzymujesz drugą kwotę wolną od podatku.
Odkładanie na emeryturę
Jeśli odkładasz na swoją przyszłą emeryturę, pomyśl, czy nie robić tego w ramach IKZE (Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego). IKZE to nakładka podatkowa na różne produkty finansowe (fundusze inwestycyjne, rachunki maklerskie, lokaty, ubezpieczenia i inne). Wpłaty na konto pod parasolem IKZE można odliczyć sobie od dochodu, tak jak odlicza się składki na ZUS.
W 2016 r. roczny limit wpłat na IKZE to 4866 zł. Jeśli jesteś w pierwszym progu podatkowym, to wykorzystując pełną kwotę możesz liczyć na obniżenie należnego podatku o niespełna 876 zł. Jeśli zarabiasz na tyle dużo, by wpadać w drugi próg, to zwrot podatku może wynieść nawet 1557 zł.
Pamiętaj, że jeśli postanowisz wypłacić pieniądze z IKZE przed osiągnięciem wieku 65 lat, to wszystkie wypłacone pieniądze zostaną doliczone do dochodu w roku wypłaty, co może skutkować wpadnięciem w wyższy próg podatkowy. Odkładaj w tej sposób tylko pieniądze, których zapewne nie będziesz potrzebować przed przejściem na emeryturę.
Więcej o IKZE: Jak oszczędzać na dodatkową emeryturę?
Ulga prorodzinna
Jeśli posiadasz dzieci, możesz skorzystać z odliczenia na swoje pociechy. Jest to niezależne od korzystania (lub nie) z nowego programu 500+. Na pierwsze i drugie dziecko możesz odliczyć 1112,04 zł od podatku. Na trzecie dziecko ulga wynosi 2004,04 zł, a na każde kolejne już 2700 zł.
Jeśli dziecko urodziło się w trakcie roku podatkowego, odlicza się proporcjonalnie. Pamiętaj, że tę kwotę odliczają małżonkowie wspólnie i tylko raz. Jeśli rodzice nie są małżeństwem lub rozliczają się osobno, wówczas muszą zdecydować któremu z nich przypadnie odliczenie lub „podzielić się” kwotą odliczenia.
Ulga internetowa
Ulga internetowa istnieje w szczątkowej formie. Obecnie można odliczyć od dochodu wydatki na internet do 760 zł tylko przez dwa lata i tylko jeśli nigdy wcześniej nie korzystało się z tej ulgi.
Jeśli mieszkacie we dwoje i jedno z was korzystało już z tej ulgi, można przepisać umowę na partnera lub partnerkę. Wówczas odliczenie będzie możliwe i może przynieść do 136,8 zł zwrotu podatku dla osób w pierwszym progu podatkowym.
Warto pamiętać, że odliczyć można nie tylko internet domowy, ale również mobilny.
Ulga dla krwiodawców
Formalnie to ulga za „darowizny na rzecz krwiodawstwa”. Jest to dość proste. Za każdy litr oddanej krwi lub składników krwi możesz odliczyć od dochodu 130 zł. To nieduża kwota. W praktyce za jedno honorowe oddanie krwi pełnej (450 ml) podatek obniża się o ok. 10,5 zł. Mężczyźni mogą oddawać krew pełną do sześciu razy w roku, kobiety do czterech. Można jednak oddawać osocze, którego jednorazowo pobiera się 700 ml, można je oddać co dwa tygodnie, a stawka jest taka sama. Wówczas podatek osoby w pierwszym progu podatkowym może zmaleć nawet o 400 zł.
Honorowe krwiodawstwo daje również inne wymierne korzyści: Przywileje honorowych krwiodawców
Darowizny na rzecz organizacji społecznych
Udzielasz się dobroczynnie? Świetnie! Ale rób to z głową.
Jeśli stać cię, żeby wrzucić do puszki wolontariusza 100 zł, to pamiętaj, że jeśli na konto tej samej organizacji zrobisz przelew w wysokości 120 zł, to na wybrany przez ciebie cel pójdzie dodatkowe 20 zł, a te pieniądze do ciebie wrócą w formie zwrotu podatku w wysokości 21,6 zł. Tak więc ty wydasz mniej, a chore dzieci dostaną więcej.
Co ważne, darowizny nie są ograniczone tylko do zarejestrowanych Organizacji Pożytku Publicznego, na które można przekazać 1% podatku. Można je również przekazać dla innych organizacji. Najważniejszy jest cel.
Darowizny na cele kultu religijnego
Ta sama zasada tyczy się dawania na tacę. Proboszcz zbiera na remont kościoła? Pamiętaj, że przelewając pieniądze na konto parafii możesz bez żadnych kosztów po swojej stronie ofiarować 20% więcej pieniędzy.
Uwaga! Wszystkie odliczenia z tytułu darowizn (na cele społeczne, religijne i krwiodawstwa) nie mogą w sumie przekroczyć 6% dochodu. Czyli jeśli twój dochód wynosi 40 tys. rocznie, to nie odliczysz więcej niż 2 400 zł.
Ulgi rehabilitacyjne
Osoby niepełnosprawne lub wychowujące osoby niepełnosprawne mogą liczyć na dodatkowe ulgi z tytułu zakupu leków, sprzętu do rehabilitacji, kosztów przystosowania mieszkania, używania samochodu przystosowanego dla osób niepełnosprawnych ruchowo czy psa przewodnika. Warunkiem jest brak dochodu osoby niepełnosprawnej lub dochód nieprzekraczający 9120 zł.
fot. Fz, pixabay.com, CC0