Dywersyfikacja

Dywersyfikacja portfela

Sztuka inwestowania polega na optymalnym doborze składników portfela, tak aby osiągnąć zakładany zysk przy akceptowalnym poziomie ryzyka.

Mysaver poleca:

Cel ten można zrealizować dokonując racjonalnej dywersyfikacji, czyli doboru odpowiednich aktywów wielu klas, o zróżnicowanym charakterze rynkowym, do portfela inwestycyjnego. Dzięki temu zmniejsza się wrażliwość portfela na wahania koniunktury rynkowej, co pozwala ograniczyć ryzyko inwestycyjne. Ten sposób inwestowania jest przedmiotem analizy portfelowej.

Model Markowitza

W prawidłowo zdywersyfikowanym portfelu strata poniesiona na jednym aktywie zostaje zrekompensowana w całości lub w części zyskiem na innych aktywach.

Nowoczesne metody dywersyfikacji są oparte na modelu Markowitza, gdzie dobór aktywów jest przeprowadzany w oparciu o:

  • stopy zwrotu,
  • ryzyka mierzone odchyleniem standardowym,
  • korelacje zmian stóp zwrotu.

Stopy zwrotu są określane na podstawie zmian cen historycznych za wybrany okres. Miarą ryzyka jest odchylenie standardowe stóp zwrotu. Korelacja oznacza siłę powiązań stóp zwrotu dwóch różnych aktywów w danym okresie a jej miarą jest współczynnik Pearsona. Przyjmuje on wartości z przedziału <-1;+1>.

Dodatnia korelacja oznacza, że wzrostowi stopy zwrotu z jednego aktywa towarzyszy wzrost stopy zwrotu z drugiego aktywa. Im wyższy wskaźnik korelacji tym większa zgodność zmian cen. Ujemna korelacja występuje wtedy, gdy wzrostowi ceny jednego aktywa towarzyszy spadek ceny drugiego aktywa. Zerowa korelacja ma miejsce, kiedy stopy zwrotu nie są ze sobą powiązane.

Dodatnia korelacja występuje często podczas hossy lub bessy na rynku akcji. W pierwszym przypadku, kiedy inwestorzy dają się ponieść entuzjazmowi i kupują coraz więcej akcji. Natomiast w drugim przypadku, gdy inwestorzy w panice je wysprzedają. Ujemną lub niską korelacją charakteryzują się aktywa należące do różnych klas a na ich wycenę mają wpływ odmienne czynniki. W oparciu o takie aktywa buduje się dobrze zdywersyfikowany portfel. Im niższa korelacja składników portfela, tym większe korzyści z dywersyfikacji przejawiające się w obniżonym ryzyku inwestycyjnym, bez znaczącego spadku stopy zwrotu całego portfela.

Jak powinna wyglądać dywersyfikacja portfela?

Zatem budując portfel należy dobierać aktywa należące do różnych klas, których ceny są niezależne lub na ten sam czynnik reagują odmiennie. Określane są one mianem alternatywnych a należą do nich m.in. fundusze hedgingowe, fundusze aktywów niepublicznych (private equity), nieruchomości, produkty strukturyzowane, złoto, srebro, diamenty, dzieła sztuki, wino, whisky, stare auta a także zbiory kolekcjonerskie.

Konstruując zdywersyfikowany portfel należy mieć też na względzie liczbę aktywów. Praktyka pokazała, że największe korzyści z dywersyfikacji osiągane są do 15 składników portfela. Zatem nie opłaca się przekraczać tej granicy, bowiem rosną koszty transakcyjne oraz pracochłonność analiz inwestycyjnych.

Dla określenia optymalnego składu portfela z wykorzystaniem modelu Markowitza służą algorytmy matematyczne, które pozwalają na obliczenie liczby i udziałów poszczególnych aktywów. Przy tworzeniu zdywersyfikowanego portfela zakłada się, że w przyszłości relacje pomiędzy notowaniami poszczególnych aktywów będą podobne, co jest słabą stroną analizy portfelowej. Nie mam bowiem pewności, że w przyszłości przebieg zmian cen wybranych aktywów będzie taki sam, jak w przeszłości.

Korelacje stóp zwrotu dla wybranych aktywów w różnych okresach przedstawia poniższa matryca korelacji. Jak widać wysoką korelacją charakteryzują się zmiany cen złota i srebra a także NYSE ARCA Gold Bugs Index (HUI), obejmującego notowania akcji największych producentów złota na amerykańskiej giełdzie NYSE. Wysoko ujemnie skorelowane są notowania złota oraz dolara amerykańskiego. Im słabszy dolar tym droższe złoto, i odwrotnie.

Bazując na danych zawartych w matrycy korelacji, w oparciu o model matematyczny Markowitza, poprzez umiejętny dobór odpowiednich udziałów aktywów, można zbudować optymalny portfel, o określonej stopie zwrotu i ryzyku inwestycyjnym. Nie ma sensu inwestować jednocześnie w aktywa, których ceny są dodatnio wysoko skorelowane. Przykładowy portfel może zawierać akcje spółek giełdowych, obligacje korporacyjne lub skarbowe, złoto oraz nieruchomości. Tylko tak postępując hołdujemy mądremu powiedzeniu: „nie wkładaj wszystkich jajek do jednego kosza”.

Photo by Chris Liverani on Unsplash