Akcje, obligacje, lokata w banku – wszystko to możemy załatwić dziś przez internet. Ale jak jest ze złotem? Również można kupić je przez internet, jednak tu sytuacja jest nieco bardziej złożona, ponieważ złoto to fizyczny przedmiot. Jak je kupić, by nie dać się oszukać?
Złoto fizyczne różni się od lokat czy akcji spółki m.in. tym, że jest fizycznym przedmiotem, który kupujemy i zabieramy do domu. Akcje i lokaty to cyfrowy zapis na serwerze należącym (lub wynajmowanym) do jakiejś instytucji – banku, Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych – która przez cały czas sprawia pieczę nad naszymi pieniędzmi. Istnieją też instytucje, które sprawiają pieczę np. nad bankami, jak Komisja Nadzoru Finansowego czy UOKiK.
Ze złotem jest inaczej. Sztabka złota to towar, podobnie jak np. buty czy telewizor. Ale posiada także swoje specyficzne cechy np. część ceny sztabki bierze się bezpośrednio z notowań giełdowych, które stale mogą się zmieniać. Zatem standardem w obrocie złotem fizycznym jest to, że cena produktów ulega ciągłej zmianie (bardzo często minimalnej, ale jednak).
Istnieje kilka prostych wyznaczników ułatwiających wybór dostawcy, który zapewni odpowiedni poziom zabezpieczenia transakcji.
Czym kierować się przy wyborze dostawcy?
Oddziały stacjonarne
Jeżeli siedziba firmy mieści się w jakimś baraku lub mieszkaniu prywatnym, jest to pierwszy znak ostrzegawczy, którego nie należy bagatelizować. Łatwiej poddać weryfikację firmę, która posiada fizyczne oddziały stacjonarne – najlepiej w kilku miastach.
Stacjonarne punkty sprzedaży to nie tylko wyłącznie kwestią prestiżu. To realne koszty, na które może sobie pozwolić jedynie firma posiadająca dużą płynność finansową.
Oddziały i towar dostępny od ręki są jedną z podstawowych przesłanek, które przemawiają na korzyść dostawcy.
Produkty LBMA
Posiadanie w ofercie produktów pochodzących z mennic akredytowanych w LBMA nie jest warunkiem absolutnie koniecznym, aczkolwiek bezpieczniej jest kupować złoto właśnie takich producentów, niż producentów zupełnie nieznanych i egzotycznych.
Sztabki i monety producentów nieposiadających akredytacji LBMA, poza krajem jego produkcji mogą zostać skupione jako złom złota, a więc po dużo gorszej cenie.
Zaplecze technologiczne
Podobnie jak oddziały, zaplecze technologiczne świadczy o pewnej dojrzałości przedsiębiorstwa. Przesłanką skłaniającą nas ku pozytywnej ocenie dostawcy będą z pewnością rozwiązania spełniające światowe standardy – aktualizowane ceny produktów, certyfikat SSL w sklepie internetowym czy platforma e-commerce spełniająca najwyższe standardy bezpieczeństwa.
Wielu małych dostawców korzysta z najtańszych platform e-commerce oferowanych jako usługa „software as a service” (IAI-Shop, istore.pl itp.). Są to najtańsze rozwiązania na rynku, a co za tym idzie, oferują najmniejsze możliwości dostosowania do specyfiki branży. Nie oznacza to, że tego typu rozwiązania są złe. Z pewnością są one wystarczające do sprzedawania np. odzieży czy nawet elektroniki. Ale niekoniecznie złota.
Podobnie, jak w przypadku braku oddziałów czy jakiejkolwiek siedziby, braki technologiczne powinny wzbudzić naszą czujność.
Zagrożenia
Swego czasu na polskim rynku złota panowała plaga małych dilerów, którzy widzieli w tym niezłą okazję do zarobku. Bo skoro towar jest drogi, to „wystarczy sprzedać kilka uncji miesięcznie, by wyjść na swoje”. Nic bardziej mylnego – w tej branży marże są naprawdę niskie. Niezbędna jest naprawdę duża skala, by złotem obracać płynnie, a więc w taki sposób, by mieć zabezpieczoną każdą, niezbędną ilość. Mali sprzedawcy walczyli z większymi oferując lepsze ceny, a więc redukując swoją i tak już małą marżę. Do tego dochodziła dostawa terminowa, która do dziś cieszy się złą sławą.
Fałszywe złoto
W dobie wszechobecnej cyfryzacji trudno fałszować papiery wartościowe, ale złoto niestety się da. Oczywiście jest to bardzo trudne, bo złoto cieszy się unikalnymi właściwościami. Sztabka o wadze jednej uncji (31,1 g) musi zawierać się w bloku o określonych rozmiarach. Jeśli będzie zbyt duży, będzie oznaczało, że użyto materiału o mniejszej gęstości.
Szczęśliwie podobną do złota gęstość ma tylko wolfram, którego z kolei nie da się przetopić w domowych warunkach – profesjonalne fałszowanie złota wymaga naprawdę przemysłowych warunków.
Dobrze sfałszowane produkty zdarzają się niezwykle rzadko, ale profesjonaliści zajmujący się na co dzień złotem są w stanie szybko zweryfikować je. Ryzyko zakupu fałszywego złota występuje właściwie jedynie w przypadku sprzedawców, którzy nie zaopatrują się bezpośrednio w mennicach lub u największych pośredników. Zatem znów – najbardziej obarczeni ryzykiem są mali sprzedawcy, niewielkie firmy działające krótko na rynku i handlujące wyłącznie w internecie.
Niewłaściwa cena
Cena sztabki złota bierze się z ceny złota notowanej na giełdzie, kosztu produkcji sztabki oraz całej obsługi logistycznej oraz marży sprzedawcy, która – jak już ustaliliśmy – jest niewielka. Ceny na rynku są dość zbliżone. Ewentualne różnice mogą zamykać się w wartościach rzędu 1-2%.
Czerwoną lampkę powinna zapalić nam w głowie zarówno za niska, jak i za wysoka cena złota.
Za niska:
- mały sprzedawca, który walczy ceną
- brak płynności finansowej
- niepewne zatowarowanie
- złoto z nieznanego źródła.
Za wysoka:
- celowe lub niecelowe (brak odpowiednich rozwiązań technologicznych) zawyżanie ceny
Uważaj na MLM-y, systemy poleceń i inne niepewne oferty
Wraz ze wzrostem cen kruszcu, w sieci zaczynają pojawiać się nowe, kuszące oferty, w których złoto można nabyć „tajniej”, „okazyjnie” lub wręcz gratis, w zamian za polecenie firmy. W finansach nie ma darmowego obiadu. Tego typu mechanizmy mogą być zwyczajną piramidą finansową i zamiast zabezpieczać swój majątek, obciążamy go nadmiernym ryzykiem.
Przez pewien czas nie można było handlować złotem na jednej z największych platform aukcyjnych z uwagi na zbyt dużą ilość oszustw – kupując złoto od osoby prywatnej, nie mamy takiego poczucia bezpieczeństwa, jak wówczas, gdy kupujemy od firmy, gdzie przysługują nam prawa konsumenckie. Platforma aukcyjna jakiś czas temu przywróciła możliwość handlowania złotem, ale z zachowaniem pewnych obostrzeń.