Od 1 stycznia 2019 roku przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z tzw. małego ZUS-u. Wyjaśniamy, na czym polega ta ulga i kto będzie mógł płacić składki na ubezpieczenia społeczne w niższej wysokości.
O planach wprowadzenia niższych składek na ubezpieczenia społeczne dla małych przedsiębiorców informowaliśmy już w ubiegłym roku, a także w sierpniu 2018 roku, gdy prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy w tej sprawie.
Ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2019 roku. Jak tłumaczą przedstawiciele Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, z nowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne będzie można skorzystać nie wcześniej niż po ustaniu „preferencyjnych składek”.
– Jeśli ktoś opłacał składki preferencyjne, to nie może skorzystać z „małego ZUS-u”. Co jest logiczne, bo również przy „małej działalności” najniższa podstawa ustalona w stosunku do przychodów z poprzedniego roku nie może być niższa niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku – wyjaśniają w ZUS-ie.
Co oznacza „mały ZUS”?
Przedsiębiorca, którego przychody za ubiegły rok z działalności gospodarczej, prowadzonej przez cały ten rok, nie przekroczą 30-krotności minimalnego wynagrodzenia (w 2018 roku to 63 tys. zł), będzie mógł opłacać obniżone – proporcjonalnie do przychodu – składki na ubezpieczenia społeczne.
– „Mały ZUS” dotyczy tylko składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe). Nie obejmuje składki zdrowotnej, którą trzeba będzie opłacać w pełnej wysokości. Jeśli w poprzednim roku przedsiębiorca nie prowadził działalności przez cały rok (np. zawiesił ją albo zamknął i ponownie rozpoczął), przy obliczaniu progu przychodu musi zastosować proporcję – podkreślają przedstawiciele ZUS-u.
Kto może skorzystać z ulgi?
Z „małego ZUS” może skorzystać osoba, która:
- jest przedsiębiorcą zarejestrowanym w CEIDG (również wspólnikiem spółki cywilnej),
- w poprzednim roku kalendarzowym nie miały do niej zastosowania przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i nie korzystała ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług,
- przychody, które osiągnęła z działalności gospodarczej za ubiegły rok kalendarzowy, nie przekroczą progu uprawniającego do korzystania z ulgi,
- nie spełnia warunków do płacenia preferencyjnych składek na ubezpieczenia społeczne (od podstawy wynoszącej 30 proc. minimalnego wynagrodzenia),
- prowadziła działalność gospodarczą przez co najmniej 60 dni w poprzednim roku kalendarzowym,
- nie wykorzystała 36-miesięcznego limitu (w ciągu 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej) korzystania z „małego ZUS”,
- nie wykonuje działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, dla którego przed dniem jej rozpoczęcia wykonywała (w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy) w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym czynności wchodzące w zakres działalności.
Jak podkreślają przedstawiciele Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, z „małego ZUS” nie może skorzystać przedsiębiorca, który w poprzednim roku prowadził także inną pozarolniczą działalność jako:
- twórca, artysta,
- osoba wykonująca wolny zawód,
- wspólnik spółki jawnej, komandytowej, partnerskiej albo jednoosobowej spółki z o.o.,
- osoba prowadząca publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół.
Jak długo można płacić „mały ZUS”?
Z „małego ZUS-u” będzie można korzystać przez 36 miesięcy kalendarzowych w ciągu 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.
– Osoba, która spełnia warunki ustawowe i chce opłacać składki na nowych zasadach zobowiązana jest złożyć w terminie 7 dni dokumenty ZUS ZUA/ZUS ZZA z odpowiednimi kodami tytułu ubezpieczenia. Przedsiębiorca będzie mógł zrezygnować z tego uprawnienia w każdym czasie, a więc także od dnia nabycia do niego prawa. Rezygnacja będzie nieodwołalna. Tym samym do końca roku kalendarzowego przedsiębiorca będzie zobowiązany ustalać podstawę wymiaru składek zgodnie z art. 18 ust. 8 ustawy o sus (czyli od kwoty nie niższej niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalonej na dany rok) – podkreślają w ZUS-ie.
Jak dodają, że za rezygnację z uprawnienia należy także uważać niedokonanie przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą zgłoszenia z właściwym kodem tytułu ubezpieczenia od dnia zaistnienia zmiany, w terminie 7 dni. Niezależnie czy podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu, czy tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Zgodnie z wytycznymi ZUS-u, dniem zaistnienia zmiany jest odpowiednio:
- pierwszy stycznia danego roku kalendarzowego,
- pierwszy dzień rozpoczęcia lub wznowienia działalności w danym roku kalendarzowym,
- pierwszy dzień spełniania warunków do ustalania podstawy wymiaru składek zgodnie
z art. 18c ust. 1-3 ustawy o sus (np. pierwszy dzień zaprzestania wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy, czy też pierwszy dzień zaprzestania korzystania z „preferencyjnych składek”).
Nie ma powrotu do „małego ZUS-u”
Jak dodają przedstawiciele zakładu, nie jest możliwy „powrót” do korzystania z „małego ZUS” przez osobę, która korzystała z tej ulgi, a następnie złożyła dokumenty z innym niż przewidziany dla „małego ZUS” kodem tytułu ubezpieczenia, zaczynającym się od 05.
– Przedsiębiorca, który dopiero rozpoczął działalność, nie będzie mógł od razu skorzystać z „małego ZUS”, ponieważ warunkiem płacenia niższych składek jest prowadzenie działalności gospodarczej przynajmniej przez 60 dni w poprzednim roku. Po rozpoczęciu działalności może jednak skorzystać z innych ulg – ulgi na start i/lub preferencyjnych składek ZUS. Korzystanie z nich wiąże się z mniejszą liczbą formalności – podkreślają w ZUS-ie.