Obligacje skarbowe są papierami wartościowymi sprzedawanymi przez Ministra Finansów reprezentującego Skarb Państwa. Poprzez emisje obligacji rząd pożycza na rynku pieniądze w celu sfinansowania potrzeb budżetowych.
Skarb Państwa, jako emitent obligacji zobowiązuje się zwrócić w określonym terminie pożyczone na rynku pieniądze wraz z należnymi odsetkami. Obligacje skarbowe są traktowane, jako najbezpieczniejszy instrument finansowy i forma lokowania wolnych środków finansowych. Obligacje skarbowe nadają się do średnio-, jak również długookresowego oszczędzania.
Czytaj także: GetBack: NIK weźmie pod lupę KNF, UOKiK i GPW
Oprocentowanie tych papierów wartościowych może być:
- stałe – kupony odsetkowe są takie same dla każdego okresu odsetkowego,
- zmienne, tzn. ustalane odrębnie dla każdego okresu odsetkowego, stanowi ono sumę aktualnego wskaźnika WIBOR i stałej marży,
- indeksowane inflacją, tzn. oprocentowanie stanowi sumę aktualnego wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych i stałej marży.
Obligacje dzielą się na oszczędnościowe i hurtowe.
- Obligacje oszczędnościowe są sprzedawane codziennie przez agenta emisji, którym jest bank PKO Bank Polski. Cena zakupu jest stała i każdego dnia sprzedaży wynosi 100 zł. Mogą je nabywać osoby fizyczne (rezydenci i nierezydenci), stowarzyszenia, organizacje społeczne i zawodowe oraz fundacje. Tego rodzaju obligacje nie są notowane na giełdzie ani innym rynku.
- Obligacje hurtowe są sprzedawane na przetargach organizowanych przez Narodowy Bank Polski skierowanych głównie do inwestorów instytucjonalnych. W przetargach mogą uczestniczyć banki i uprawnione instytucje finansowe a także osoby fizyczne składające odpowiednio duże zlecenia zakupu. Wartość nominalna jednej obligacji wynosi zazwyczaj 1 000 zł. Tego rodzaju obligacje mogą być później przedmiotem obrotu na rynku wtórnym.
Aktualnie oferta Skarbu Państwa obejmuje następujące typy obligacji skarbowych:
- DOS – Dwuletnie Oszczędnościowe Stałoprocentowe. Kapitalizacja odsetek następuje po pierwszym roku i są one wypłacane z odsetkami za drugi rok w dniu wykupu obligacji tj. po 2 latach od zakupu.
- TOZ – Trzyletnie Oszczędnościowe Zmiennoprocentowe. Odsetki są wypłacane co pół roku. Oprocentowanie jest aktualizowane co pół roku na podstawie wskaźnika WIBOR6M.
- COI – Czteroletnie Oszczędnościowe Indeksowane. Odsetki są wypłacane co pół roku. Oprocentowanie jest aktualizowane co rok na podstawie na podstawie wskaźnika inflacji powiększonego o stałą marżę. Nabywca otrzymuje więc zysk przewyższający inflację.
- EDO – Emerytalne Dziesięcioletnie Oszczędnościowe. Oprocentowanie jest aktualizowane co rok na podstawie wskaźnika inflacji powiększonego o stałą marżę. Odsetki są kapitalizowane co rok i wypłacane po 10 latach od zakupu obligacji. Dzięki corocznej kapitalizacji odsetek zysk jest większy niż w przypadku obligacji COI.
Ponadto dla beneficjentów programu „Rodzina 500 plus” zaoferowano obligacje rodzinne:
- ROS – Rodzinne Obligacje Sześcioletnie. Oprocentowanie wynosi 2,80 % w pierwszym rocznym okresie odsetkowym, w kolejnych rocznych okresach odsetkowych: marża 1,75% + inflacja, z roczną kapitalizacją odsetek.
- ROD – Rodzinne Obligacje Dwunastoletnie. Oprocentowanie wynosi 3,20 % w pierwszym rocznym okresie odsetkowym, w kolejnych rocznych okresach odsetkowych: marża 2,00% + inflacja, z roczną kapitalizacją odsetek.
Obligacje można kupić:
- w oddziałach banku PKO Bank Polski,
- w punktach obsługi klientów Domu Maklerskiego PKO Banku Polskiego,
- poprzez internet na stronie www.zakup.obligacjeskarbowe.pl,
- poprzez konto Inteligo,
- telefonicznie dzwoniąc na nr 801 320 210 lub (81) 535 66 55.
Najważniejszą cechą inwestycji w obligacje skarbowe jest bezpieczeństwo ulokowanych środków. A to dlatego, że emitentem jest Skarb Państwa, który gwarantuje całym majątkiem ich wykup i wypłatę odsetek. Sytuacja ekonomiczna Polski jest dobra i nie ma zagrożenia niewypłacalnością.
Obligacja skarbowa jest prostym instrumentem i nie wymaga specjalistycznej wiedzy ani prowadzenia analiz przed podjęciem decyzji inwestycyjnej. Rozbudowana sieć sprzedaży pozwala na łatwy zakup tego papieru w każdym czasie i dowolnego miejsca a płatność może być zrealizowana przelewem z dowolnego banku. Nie obowiązują żadne limity w zakresie minimalnej liczby obligacji. Nie ma dodatkowych opłat ani ukrytych prowizji. Zakup, rejestr, terminowy wykup i zamiana obligacji są bezpłatne. Informacje o emisji obligacji zawarte w prospekcie są rzetelne, nie zawierają kruczków ani dodatkowych warunków pisanych drobnym drukiem. Za pieniądze uzyskane z wykupywanych obligacji można nabyć kolejne serie obligacji. W takim przypadku nabywca otrzymuje bonifikatę 10 groszy od sztuki obligacji, co stanowi 0,1% wartości nominalnej obligacji.
Jest możliwość wyjścia z inwestycji przed terminem zapadalności obligacji (przedterminowy wykup). W takim przypadku wartość narosłych odsetek zostanie pomniejszona o opłatę, która aktualnie wynosi 70 gr za sztukę obligacji 2-letniej (DOS), 3-letniej (TOZ) i 4-letniej (COI) oraz 2 zł za obligację 10-letnią (EDO). Wysokość opłat jest określona w liście emisyjnym i może ulec zmianie.
Dochody uzyskane z obligacji skarbowych (odsetki i dyskonto) podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 19%.
Obligacje sprzedawane instytucjom finansowym na rynku hurtowym można kupić na zorganizowanym rynku wtórnym Catalyst składając zlecenie w domu maklerskim, do czego potrzebne jest posiadanie rachunku inwestycyjnego. Na Catalyst cena obligacji jest ustalana w oparciu o kurs z notowań i po powiększeniu o naliczone odsetki przyjmuje się ją do rozliczenia transakcji.
Inwestycje w obligacje skarbowe są odpowiednie dla osób, które odkładają pieniądze w dłuższym okresie i zależy im tylko na zachowaniu ich realnej wartości. To również odpowiedni instrument finansowy dla osób nie akceptujących ryzyka inwestycyjnego. Jest to instrument alternatywny do lokaty bankowej, niejednokrotnie korzystniejszy, gdyż koszty ewentualnego wcześniejszego zamknięcia inwestycji są niższe niż w przypadku zerwania lokaty. Nie bez znaczenia jest to, że kupując obligacje skarbowe pomagamy rządowi realizować potrzeby budżetowe, przez co przyczyniamy się do rozwoju kraju.